Thị trường cạnh tranh độc quyền là đặc trưng tồn tại trong nền kinh tế thị trường, ở đó người bán thực hiện bán các sản phẩm mà mình có nhưng chứa đựng sự khác biệt. Thị trường cạnh tranh độc quyền có nhiều người mua và người bán, sự gia nhập của nhiều doanh nghiệp để nhằm kìm hãm sự phát triển quá đà của bất kỳ thương nhân nào.
1. Thị trường cạnh tranh độc quyền là gì?
Thị trường cạnh tranh độc quyền là một cấu trúc thị trường trong đó một số lượng lớn các công ty sản xuất các sản phẩm tương tự, mặc dù không thể thay thế cho nhau. Trong kinh tế học, loại thị trường cạnh tranh này nằm giữa độc quyền và cạnh tranh hoàn hảo.
Các công ty trong thị trường cạnh tranh độc quyền tạo ra lợi nhuận kinh tế trong ngắn hạn, nhưng về lâu dài, họ tạo ra lợi nhuận kinh tế bằng không. Điều này cũng là kết quả của sự tự do ra vào trong ngành. Lợi nhuận kinh tế tồn tại trong ngắn hạn thu hút các mục nhập mới, điều này cuối cùng dẫn đến cạnh tranh gia tăng, giá thấp hơn và sản lượng cao.
Một kịch bản như vậy chắc chắn sẽ triệt tiêu lợi nhuận kinh tế và dần dần dẫn đến thiệt hại kinh tế trong ngắn hạn. Quyền tự do thoát ra do tiếp tục bị thiệt hại kinh tế dẫn đến tăng giá cả và lợi nhuận, điều này giúp loại bỏ các thiệt hại kinh tế.
Ngoài ra, các công ty trong cấu trúc thị trường độc quyền hoạt động kém hiệu quả về mặt sản xuất và phân bổ do họ hoạt động với công suất dư thừa hiện có. Do số lượng công ty lớn, mỗi công ty chiếm một thị phần nhỏ và không có khả năng ảnh hưởng đến giá sản phẩm. Vì vậy, việc thông đồng giữa các công ty là không thể.
Ngoài ra, thị trường cạnh tranh độc quyền phát triển mạnh về sự đổi mới và đa dạng. Các công ty phải liên tục đầu tư vào việc phát triển và quảng cáo sản phẩm và gia tăng sự đa dạng của sản phẩm để thu hút các thị trường mục tiêu của họ . Do đó, cạnh tranh với các công ty khác dựa trên chất lượng, giá cả và tiếp thị.
Chất lượng kéo theo thiết kế sản phẩm và dịch vụ. Do đó, các công ty có thể nâng cao chất lượng sản phẩm của mình có thể tính giá cao hơn và ngược lại. Tiếp thị đề cập đến các loại quảng cáo và bao bì khác nhau có thể được sử dụng trên sản phẩm để tăng độ nhận biết và hấp dẫn.
Thị trường cạnh tranh độc quyền trong tiếng Anh là “Monopolistic Competition market“.
2. Đặc điểm về thị trường cạnh tranh độc quyền:
Thị trường cạnh tranh độc quyền thể hiện các đặc điểm sau:
– Mỗi công ty đưa ra các quyết định độc lập về giá cả và sản lượng, dựa trên sản phẩm, thị trường và chi phí sản xuất của mình .
– Kiến thức được truyền bá rộng rãi giữa những người tham gia nhưng chưa chắc đã hoàn hảo. Ví dụ: thực khách có thể xem lại tất cả các thực đơn có sẵn từ các nhà hàng trong thị trấn, trước khi họ đưa ra lựa chọn. Khi vào bên trong nhà hàng, họ có thể xem lại thực đơn trước khi gọi món. Tuy nhiên, họ không thể đánh giá đầy đủ về nhà hàng hoặc bữa ăn cho đến khi họ dùng bữa xong.
– Các doanh nghiệp có một vai trò quan trọng hơn trong các công ty mà là cạnh tranh hoàn hảo vì có nguy cơ gia tăng liên quan đến việc ra quyết định.
– Có quyền tự do tham gia hoặc rời khỏi thị trường, vì không có rào cản lớn nào đối với việc gia nhập hoặc xuất cảnh.
– Đặc điểm trung tâm của cạnh tranh độc quyền là các sản phẩm được khác biệt hóa. Có bốn loại chính của sự khác biệt: sự khác biệt của sản phẩm vật chất, nơi các công ty sử dụng kích thước, thiết kế, màu sắc, hình dáng, hiệu suất và tính năng để làm cho sản phẩm của họ khác nhau. Ví dụ, điện tử tiêu dùng có thể dễ dàng được phân biệt về mặt vật lý. Tiếp thị khác biệt hóa , trong đó các công ty cố gắng phân biệt sản phẩm của họ bằng cách đóng gói đặc biệt và các kỹ thuật khuyến mại khác. Ví dụ, có thể dễ dàng phân biệt ngũ cốc ăn sáng qua bao bì. Sự khác biệt về vốn con người , trong đó công ty tạo ra sự khác biệt thông qua kỹ năng của nhân viên, trình độ đào tạo nhận được, đồng phục đặc biệt, v.v.
– Sự khác biệt thông qua phân phối, bao gồm phân phối qua đặt hàng qua thư hoặc thông qua mua sắm trên internet, chẳng hạn như Amazon.com, tạo sự khác biệt với các hiệu sách truyền thống bằng cách bán hàng trực tuyến.
– Các công ty là những người tạo ra giá cả và phải đối mặt với một đường cầu dốc xuống . Vì mỗi hãng sản xuất một sản phẩm độc nhất nên hãng có thể tính giá cao hơn hoặc thấp hơn so với các đối thủ của mình. Công ty có thể tự định giá và không cần phải ‘lấy’ nó khỏi toàn bộ ngành, mặc dù giá của ngành có thể là kim chỉ nam hoặc trở thành một hạn chế. Điều này cũng có nghĩa là đường cầu sẽ dốc xuống dưới.
– Các công ty hoạt động dưới sự cạnh tranh độc quyền thường phải tham gia vào quảng cáo. Các công ty thường cạnh tranh gay gắt với các công ty (địa phương) khác cung cấp một sản phẩm hoặc dịch vụ tương tự và có thể cần phải quảng cáo trên cơ sở địa phương để khách hàng biết sự khác biệt của họ. Các phương pháp quảng cáo phổ biến của các công ty này là thông qua báo chí và đài phát thanh địa phương, rạp chiếu phim địa phương, áp phích, tờ rơi và các chương trình khuyến mãi đặc biệt.
– Các công ty cạnh tranh độc quyền được coi là những người tối đa hóa lợi nhuận bởi vì các công ty có xu hướng nhỏ với các doanh nhân tích cực tham gia vào việc quản lý kinh doanh.
– Thường có một số lượng lớn các công ty độc lập cạnh tranh trên thị trường.
Một trong những đặc điểm nổi bật của thị trường cạnh tranh độc quyền là có rất nhiều cạnh tranh phi giá cả. Điều này có nghĩa là sự khác biệt hóa sản phẩm là chìa khóa cho bất kỳ công ty cạnh tranh độc quyền nào. Khác biệt hóa sản phẩm là quá trình phân biệt một sản phẩm hoặc dịch vụ với những sản phẩm khác để làm cho sản phẩm hoặc dịch vụ trở nên hấp dẫn hơn đối với thị trường mục tiêu.
Sự kém hiệu quả và các nguồn gây ra sự kém hiệu quả của thị trường.
– Sản lượng cân bằng ở mức tối đa hóa lợi nhuận (MR = MC) để cạnh tranh độc quyền có nghĩa là người tiêu dùng phải trả nhiều hơn vì giá lớn hơn doanh thu cận biên.
– Các công ty cạnh tranh độc quyền hoạt động với năng lực dư thừa. Họ không hoạt động ở mức ATC tối thiểu trong thời gian dài. Năng lực sản xuất không hết công suất dẫn đến tài nguyên nhàn rỗi.
– Các công ty cạnh tranh độc quyền lãng phí nguồn lực vào chi phí bán hàng, tức là quảng cáo và tiếp thị để quảng bá sản phẩm của họ. Những chi phí này có thể được tận dụng trong sản xuất để giảm chi phí sản xuất và có thể hạ giá thành sản phẩm.
– Do các công ty hoạt động không vượt quá công suất dẫn đến thất nghiệp và thái độ chán ghét xã hội trong xã hội.
– Các công ty hoạt động kém hiệu quả tiếp tục tồn tại trong tình trạng cạnh tranh độc quyền, trái ngược với sự thoái lui, liên kết với các công ty đang có sự cạnh tranh hoàn hảo.
– Một phạm vi khác của sự kém hiệu quả đối với thị trường cạnh tranh độc quyền bắt nguồn từ thực tế là chi phí cận biên nhỏ hơn giá trong thời gian dài.
– Cấu trúc thị trường cạnh tranh độc quyền cũng phân bổ không hiệu quả. Giá của chúng cao hơn chi phí cận biên.
Các thị trường có sự cạnh tranh độc quyền không hiệu quả vì hai lý do. Nguyên nhân đầu tiên của sự kém hiệu quả là do ở mức sản lượng tối ưu, công ty định giá cao hơn chi phí cận biên. Công ty cạnh tranh độc quyền tối đa hóa lợi nhuận khi doanh thu cận biên bằng chi phí biên. Đường cầu của một công ty cạnh tranh độc quyền dốc xuống, có nghĩa là nó sẽ tính một mức giá vượt quá chi phí cận biên. Quyền lực thị trường do một công ty cạnh tranh độc quyền sở hữu có nghĩa là ở mức sản xuất tối đa hóa lợi nhuận của nó sẽ có một khoản thặng dư của người tiêu dùng và người sản xuất bị tổn thất ròng.
Nguyên nhân thứ hai của sự kém hiệu quả là việc các công ty này hoạt động quá công suất. Sản lượng tối đa hóa lợi nhuận của công ty nhỏ hơn sản lượng liên quan đến chi phí bình quân tối thiểu. Tất cả các công ty, bất kể loại thị trường mà nó hoạt động, sẽ sản xuất đến một điểm mà nhu cầu hoặc giá cả tương đương với chi phí trung bình. Trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo, điều này xảy ra khi đường cầu co giãn hoàn hảo bằng chi phí bình quân tối thiểu. Trong thị trường cạnh tranh độc quyền, đường cầu dốc xuống. Về lâu dài dẫn đến tình trạng dư thừa công suất.
Hạn chế của cấu trúc thị trường cạnh tranh độc quyền
– Các công ty có thương hiệu cao cấp và sản phẩm chất lượng cao sẽ luôn tạo ra lợi nhuận kinh tế trong thế giới thực.
– Các công ty tham gia thị trường sẽ mất nhiều thời gian để bắt kịp và sản phẩm của họ sẽ không phù hợp với các công ty đã thành lập vì sản phẩm của họ được coi là sản phẩm thay thế gần gũi. Các công ty mới có khả năng phải đối mặt với các rào cản gia nhập vì sự khác biệt hóa thương hiệu mạnh mẽ và sự trung thành với thương hiệu .
3. Ví dụ về thị trường cạnh tranh độc quyền:
