1. Dàn ý phân tích đoạn trích Tức nước vỡ bờ chọn lọc hay nhất:
1.1. Hoàn cảnh gia đình Chị Dậu:
– Nguy hiểm, khốn cùng:
+ Không đóng đủ sưu thuế, ngôi nhà không có tài sản quý giá.
+ Phải bán một đứa con gái, một con chó và hai gánh khoai để đóng thuế cho em chồng đã mất. Ở nhà chẳng còn gì → con đói.
+ Anh Dậu bị bệnh và bị đánh đập, trói cho đến bất tỉnh. ⇒ Khi chúng đưa anh ấy về, anh ấy mới tỉnh dậy.
+ Tay sai của người nhà lý trưởng thúc giục Anh Dậu nộp sưu thuế.
⇒ Sự thấu hiểu và cảm thông sâu sắc của tác giả đối với hoàn cảnh khốn cùng, bế tắc của người nông dân.
1.2. Nhân vật Tên cai lệ:
– Thái độ: Hách dịch.
– Ngôn ngữ: hách dịch, không có văn hóa.
– Hành động: Thúc sưu thuế nhưng luôn mang theo “roi, thước, dây” để đánh và trói người vô tội. Tên đó còn đánh cả phụ nữ.
⇒ Nghệ thuật thể hiện con người qua lời nói và hành động: hắn là kẻ côn đồ, bạo lực
⇒ Tác giả lên án những mặt tàn ác, vô nhân đạo của xã hội thuộc địa nửa phong kiến thời xưa bằng cách miêu tả hành động của những kẻ thống trị.
1.3. Hình ảnh nhân vật Chị Dậu:
– Là người vợ luôn yêu thương và chăm sóc chồng. Chị đã chăm sóc anh Dậu khi anh bất tỉnh.
– Vì sự an toàn của chồng, cầu xin người cai trị lý trưởng hãy kiên nhẫn.
– Khi chúng đánh chị và lao tới trói Anh Dậu, Chị Dậu đã đứng dậy chiến đấu và đánh bại chúng. Chị là một người phụ nữ yêu thương và rộng lượng nhưng cũng có ý thức phản kháng mạnh mẽ.
⇒ Qua đó, chúng ta nhận thấy tác giả đã khám phá được tâm hồn yêu thương, tinh thần phản kháng mạnh mẽ của những người nông dân bản chất hiền lành, chất phác.
2. Phân tích đoạn trích Tức nước vỡ bờ chọn lọc hay nhất:
Có thể nói, Ngô Tất Tố là nhà văn bậc thầy của phong trào văn học hiện thực vào thời điểm đất nước còn khó khăn, nhân dân còn đau khổ. Trong bối cảnh này, tác giả lấy cảnh thu thuế ở nông thôn để khắc họa số phận bi thảm của người nông dân trong xã hội thời đó, đồng thời phê phán giai cấp thống trị. Đặc biệt qua đoạn trích ‘Tức nước vỡ bờ’, sự xung đột giữa các giai cấp khác nhau đã lôi cuốn người đọc, khiến họ đồng cảm với nhân vật Chị Dậu, đồng thời khơi dậy sự tức giận, căm ghét giai cấp thống trị trong xã hội cũ.
Trong đoạn trích, ông đã xây dựng thành công hình ảnh người phụ nữ trong xã hội thời xưa thông qua nhân vật Chị Dậu. Và Ngô Tất Tố cũng rất khéo léo trong việc phát triển các chi tiết câu chuyện xung quanh nhân vật này và nhấn mạnh những đức tính của người nông dân bất chấp nỗi đau khổ và bị đày đọa. Việc thu thuế vẫn được thực hiện ‘đầy đủ’, bọn quan trên, tên lý trưởng và tay sai của hắn tiếp tục hành động điên cuồng và gia đình Chị dậu rơi vào hoàn cảnh ngày càng khó khăn. Chị phải bán khoai, chó và cả con gái lớn cho nhà lí trưởng để trả nợ thuế cho chồng. Bên cạnh đó, tình trạng của Anh Dậu trở nên tồi tệ hơn. Sau trận đòn, anh ngày càng yếu đi. Nếu bị trói lần nữa, anh nghĩ mình sẽ chết. Và Chị Dậu đã tìm mọi cách có thể để bảo vệ chồng mình. Đoạn trích này, nổi bật là cảnh tên cai lệ và Chị Dậu chạm mặt nhau khi bọn tay sai đến đòi sưu thuế, rất kịch tính và đúng với tựa đề ‘Tức nước vỡ bờ’.
Chị Dậu là người phụ nữ rất yêu chồng. Chị đang chăm sóc người chồng ốm yếu vừa bị bọn tay sai kẻ đánh đập. Chị Dậu cũng rất yêu thương các con của mình. Chị vội vàng qua lại hàng xóm mượn mấy vốc gạo nấu bát cháo loãng để phục hồi sức lực cho chồng. Cách Chị Dậu chăm sóc chồng, đỡ anh đứng dậy và nói cho thấy tấm lòng nhân hậu bẩm sinh mà mỗi người phụ nữ Việt Nam đều có.
Chị đã trở thành trụ cột của gia đình và chịu đựng mọi đau đớn, khó khăn liên quan đến việc thu thuế. Chị Dậu đổ mồ hôi và khóc để cứu Anh Dậu. Nhưng chị đang chăm sóc chồng, thì đúng lúc đó người của lý trưởng và tên cai lệ bất ngờ xông vào, cầm roi, thước và dây thừng, la hét yêu cầu họ nộp thuế. Anh Dậu sợ hãi đến mức suýt ngất đi. Chỉ có Chị Dậu phải đứng dậy và đối đầu với bọn chúng. Lúc đầu, chúng định kéo Anh Dậu đi, nhưng thay vì tấn công, chúng lại mỉa mai chế nhạo khiến Chị Dậu vẫn van xin khất hạn nộp thuế, nhưng sau đó, chúng đã tấn công Chị Dậu và đã thách thức giới hạn của người phụ nữ. Và cuối cùng, tính cách của ‘người phụ nữ lực điền’ này ngày càng trở nên mạnh mẽ và cứng rắn hơn. Đây là lý do tại sao người ta nói rằng đấu tranh là cần thiết khi sự áp bức bất công.
Ta có thể thấy hình ảnh Chị Dậu đang đứng lên để bảo vệ gia đình và tính mạng của chồng. Liều mạng, chị đã chống lại sự tấn công gay gắt bằng lập luận: “Chồng tôi bị bệnh, các ông không thể hành hạ anh ấy!” Chị Dậu không còn đối xử tôn trọng với những người độc ác và tàn bạo, quên đi địa vị của mình như một nông dân đơn thuần và chiến đấu bình đẳng với họ. Chi chiến đấu với chúng bằng tình yêu của một người phụ nữ gia đình. Chị Dậu nghiến răng nghiến lợi nói, đầy thách thức và đe dọa: ‘mày trói chồng bà đi, bà cho mày xem’. Điều này cho thấy sự tức giận và khinh thường tột độ của chị đối với những kẻ phản diện, đồng thời khẳng định chị sẵn sàng chiến đấu bằng cách không thèm tranh cãi nữa mà thay vào đó là trực tiếp đấu tay đôi với chúng.
Bằng một hành động thách thức rất mạnh mẽ, Chị Dậu tóm lấy cổ hắn ta và đẩy đầu hắn ta về phía cửa. Sức lực yếu ớt của kẻ nghiện không theo kịp sức của người phụ nữ lực điền nên bất lực ngã xuống đất…Về phần tên người nhà lý trưởng thì Chị Dậu cũng nắm tóc.vật hắn xuống thềm. Cách miêu tả rất độc đáo của tác giả đã làm nổi bật sự xung đột giữa Chị Dậu và những tên cai trị không còn tình người. Trong xã hội bất công này, một cuộc chiến chính nghĩa đã được tiến hành để trừng phạt những kẻ ác đáng được ca ngợi. Điều này có lẽ là do người nông dân, đặc biệt là phụ nữ, phải chịu nhiều bất công và khi bị dồn vào đường cùng sẽ phản kháng để tự vệ. Tuy nhiên, hành động của Chị Dậu liên quan đến một cá nhân chứ không phải toàn xã hội đấu tranh giải phóng giai cấp. Có lẽ theo nguyên tắc chung, càng có áp bức thì càng có nhiều cuộc đấu tranh.
Tên cai lệ là người đại diện cho tay sai và là phương tiện hữu hiệu đàn áp của giai cấp thống trị. Để xác định vai trò của mình trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho việc thu thuế, hắn ta đã vô cớ đánh đập và trói người. Trong xã hội này, kẻ thống trị chỉ là tên đầy tớ hành hạ người nghèo thay cho tên quan tham lam và độc ác.
Đoạn trích ‘Tức nước vỡ bờ’ là một đoạn văn đầy ý nghĩa hiện thực. Tác giả đã miêu tả Chị Dậu là một người phụ nữ hiền lành nhưng cương nghị, yêu chồng con nhưng lại có nghị lực chiến đấu. Qua đoạn trích này, chúng ta có thể thấy rằng tuy tác giả lên án xã hội vì sự bất công, tàn ác nhưng ông cũng có tình yêu thương và lòng nhân ái sâu sắc đối với Chị Dậu.
3. Phân tích đoạn trích Tức nước vỡ bờ chọn lọc ấn tượng nhất:
Ngô Tất Tố là một nhà văn hiện thực trước Cách mạng Tháng Tám, nhiều tác phẩm của ông có giá trị lên án rất mạnh mẽ. Chúng ta đã thấy những hình ảnh này qua những nhân vật nổi bật trong ‘Tức nước vỡ bờ’.
Đề tài tiêu biểu mà Ngô tất tỗ đã thể hiện trong các tác phẩm của ông là sự nghèo khó của người nông dân, họ nghèo khổ khó khăn ra sao, bị xã hội áp bức, đói khát ra sao? Tuy nhiên, nạn đói của người dân một phần là do chiến tranh, một phần là do chính quyền cai trị tàn ác đã tước đoạt hết của cải của nhân dân. Chúng ta thấy một người nông dân bị áp bức đến mức vỡ bờ. Những người nghèo luôn bị áp bức, bóc lột và đánh thuế nặng nề. Tác phẩm này miêu tả Chị Dậu đứng lên bảo vệ những người nông dân bị áp bức.
Nghèo đói vốn đã hiện hữu trong đời sống người dân, trong đó hình ảnh người nông dân bị bắt nộp thuế cao, không đủ gạo ăn. Vì phải đóng đủ mọi loại thuế, nạn đói nghèo ngày càng trầm trọng, áp lực của đói khổ đã đẩy người nông dân vào cảnh khốn cùng. Hình ảnh này mang giá trị lên án sâu sắc, trong đó những người nông dân phải thường xuyên chịu đựng những đau khổ về thể xác và tinh thần. Hình ảnh này chạm đến trái tim của mọi người. Trong tác phẩm chúng ta đã thấy nếu nông dân không noppj thuế đầy đủ sẽ bị áp bức đến tận xương tủy, bị những kẻ thu thuế đánh chết. Chúng ta đã được xem những thước phim vô cùng đau đớn trong tác phẩm khi chồng Chị Dậu bị bắt vì không nộp đủ thuế.
Hình ảnh những người nông dân bị đánh đập, tra tấn dã man cả về thể xác lẫn tinh thần khi không có đủ tiền đóng thuế đã tác động mạnh mẽ đến những người này. Trong hoàn cảnh xã hội này, nạn đói nghèo vẫn tồn tại, nhưng những người nông dân không ngừng cố gắng kiếm từng chút lương thực, quần áo và chỗ ở để tồn tại, và những mối lo toan khác cũng ảnh hưởng đến cách suy nghĩ của họ. Những hình ảnh này bộc lộ những nét tiêu biểu của người nông dân Việt Nam. Nghèo đói thật tàn khốc vì nó hút hết tinh thần và tiền của mọi người. Cơn đói này khiến nông dân kiệt sức. Cuối cùng họ lâm vào cảnh nợ nần vì thuế cao. Dù Anh Dậu bị bệnh nặng nhưng chúng vẫn đến bắt anh phải nộp toàn bộ số tiền thuế.
Khi Chị Dậu van xin bọn chúng thì bọn chúng đã tát vào mặt và đấm chị. Những hình ảnh này có giá trị lên án sâu sắc đối với những kẻ cai trị, chỉ thích vui chơi mà không quan tâm đến mạng sống của người dân. Những kẻ cai trị đó bắt Anh Dậu phải nộp đầy đủ số thuế khi anh chưa chết, những chi tiết này chứng tỏ bọn chúng là những tên rất độc ác. Chị Dậu van xin hoãn đến lần sau, nhưng bọn chúng không quan tâm. Bức tranh này có giá trị rất lớn đối với chúng ta nếu chúng ta hiểu được nỗi khổ của những người nông dân này và thông cảm cho số phận của họ.
Những tên cai trị là những kẻ độc ác, mất nhân tính. Những tên thu thuế chẳng qua chỉ là người hầu tuân theo mệnh lệnh của bọn cai trị kia và trở thành công cụ để thực hiện tội ác. Những hình ảnh Anh Dậu bị đánh đập, lần Chị Dậu cố gắng xin tha và quyết định bán con để đóng thuế đã thể hiện tình cảm cảu Chị Dậu đối với chồng. Chị đã không thể chịu đựng được hành động quá đáng của chúng thêm được nữa. Chị đã thể hiện được sức mạnh của mình khi bị chúng đánh đập. Những hình ảnh này đã mang đến những điều tuyệt vời khi Chị Dậu đứng lên chống lại cái ác. Bởi hình ảnh này đã cho thấy chị là một người biết đứng lên đấu tranh cho công lý trong cuộc chiếc chống lại bất công của những người nông dân.
