Mình thích chữ “oki” nhất ! ☺
- .
- O.K., OK và okay
- .
- O.K. là một từ thuần Mỹ có đóng góp quan trọng vào không chỉ kho tàng tiếng Anh, mà có thể nói là cả ngôn ngữ thế giới. O.K. là từ “đa năng” nhất xét về phương diện ngữ pháp. Nó có thể là tính từ (Lunch was O.K.), động từ (Can you O.K. this for me?), danh từ (I need your O.K. on this.), thán từ (O.K., I hear you.), và trạng từ (We did O.K.). Sắc thái ngữ nghĩa của O.K. cũng đa dạng; từ kiểu tán thành hững hờ (“Shall we go swimming? “O.K.”) cho đến kiểu hưởng ứng đầy hào hứng (“O.K.!”), từ lối khẳng định hời hợt cho có (“The party was O.K.”) đến lối nói gần như vô nghĩa mà thực ra chỉ là tiếng đệm (“O.K., can I have your attention please?”).
- .
- O.K. là từ tiếng Anh thành công nhất trong “sự nghiệp bành trướng”, thâm nhập vào gần như mọi ngôn ngữ trên thế giới. Nhưng kỳ lạ thay, từ này chẳng có được một lối chính tả đúng được tất cả mọi người đồng ý; có thể là O.K., OK, hoặc okay. Và nguồn gốc của nó cũng là vấn đề tranh cãi kịch liệt kể từ khi nó lần đầu tiên xuất hiện. Những giả thuyết về xuất xứ của từ này có thể được chia thành ba nhóm chính như sau.
- .
- Từ này xuất phát từ cụm chữ viết tắt tên ai đó hoặc vật gì đó – có thể là Old Keokuk (tên của một tù trưởng bộ lạc da đỏ Sac), Obadiah Kelly (tên một đại lý hàng hải), Orrins-Kendall (tên loại bánh quy giòn phổ biến hồi thế kỷ 19), hoặc là Otto Kaiser (1882-1967, nhà tư bản công nghiệp đã góp phần xây dựng nhiều xa lộ, cầu và đập nước). Trong mỗi giả thuyết thuộc nhóm này, lối viết tắt những chữ cái đầu tiên được đóng dấu hay viết trên văn bản hay bao bì, và dần dần trở nên đồng nghĩa với chất lượng hay tính đáng tin cậy.
- .
- Từ này phỏng theo một từ nước ngoài hay phương ngữ tiếng Anh, hoặc một địa danh. Có thể là oikea của tiếng Phần Lan; aux Cayes của tiếng Pháp (có nghĩa là từ Cayes, một hải cảng ở Haiti nổi tiếng với loại rượu rum thượng hạng); aux quais của tiếng Pháp (in trên loại rượu rum Puerto Rico dành để xuất khẩu); ordnungsgemaess kontrolliert (= properly checked) của tiếng Đức; omnia correcta (= all correct) của tiếng La tinh; o ke (= that’s it, all right“) của tiếng Mandingo ở Tây Phi; och aye (= oh yes) của tiếng Tô Cách Lan; ola kala (= it is good) của tiếng Hy Lạp; hoặc từ okeh (= it is so) của bộ lạc da đỏ Choctaw. Tổng thống Mỹ thứ 28 Woodrow Wilson (1856-1924) hình như thích giả thuyết về Choctaw đến nỗi ông nhất quyết chỉ dùng lối chính tả okeh.
- .
- Trong giới nghiên cứu lịch sử của từ O.K., giáo sư Allen Walker Read thuộc Đại học Columbia là người hăng hái nhất, dành hàng năm trời truy lai lịch và đã phát hiện rằng việc sử dụng O.K. xuất phát từ mốt viết tắt của giới trẻ có đầu óc dí dỏm ở Boston và New York vào khoảng năm 1838 theo kiểu cố tình “dốt chữ”. Họ thường đùa bằng cách viết tắt kiểu như O.W. cho oll wright (= all right), O.K. cho oll korrect (= all correct), K.Y. cho know yuse (= know you), vân vân. O.K. lần đầu tiên xuất hiện trong ấn phẩm vào ngày 23.3.1839, trên tờ Boston Morning Post. Nếu quả đúng như thế, quả là cụm từ này đã bị “chết yểu”, nhưng lại trùng hợp với một sự kiện diễn ra sau đó ít lâu. Năm 1840, tổng thống đương nhiệm Martin Van Buren là ứng cử viên của Đảng Dân chủ tái tranh cử vào Nhà trắng. Ông được gọi đùa bằng cái tên Old Kinderhook, do ông sinh ra ở Kinderhook, một vùng ở bắc tiểu bang New York. Một tổ chức được thành lập để hỗ trợ cho chiến dịch tranh cử của ông, và được gọi bằng cái tên Democratic O.K. Club. Từ O.K. đã trở thành khẩu hiệu được sử dụng thường xuyên trong suốt thời gian vận động tranh cử, và nhanh chóng phổ biến khắp nước Mỹ. Năm đó, Van Buren thất cử trước William Henry Harrison (1773-1841), nhưng O.K. đã kịp chiếm một vị trí đặc biệt trong tiếng Anh. Tuy nhiên, mãi đến đầu thế kỷ 20, O.K. mới được dùng phổ biến ở Anh.
- .
- Bài đã đăng trên Sài Gòn Tiếp Thị khoảng năm 1999 , | Phạm Vũ Lửa Hạ
- .
- .
- .
