I. Giới thiệu
Đất trồng là một trong những yếu tố quan trọng nhất trong nông nghiệp. Nó đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng phát triển và sản xuất ra các loại thực phẩm và nguyên liệu khác. Đất trồng có thể được phân loại theo nhiều cách khác nhau, bao gồm độ pH, độ ẩm, độ dẻo dai và thành phần dinh dưỡng. Việc chăm sóc đất trồng là một trong những yếu tố quan trọng để đảm bảo cây trồng phát triển tốt và sản lượng cao.
II. Các loại đất trồng phổ biến nhất ở Việt Nam
Tùy thuộc vào thành phần hóa học, vật lý và sinh học của đất, người ta phân loại đất thành nhiều loại khác nhau. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về bốn loại đất phổ biến là đất thịt, đất cát, đất phù sa và đất sét.
1. Đất phù sa
Đất phù sa là loại đất có hạt nhỏ hơn cát nhưng lớn hơn sét. Đây là loại đất màu mỡ và giàu chất dinh dưỡng. Đặc biệt, khi có lũ lụt hay triều cường, các lớp phù sa được mang theo dòng nước từ các khu vực cao xuống các khu vực thấp, tạo ra các vùng đồng bằng màu mỡ
Bạn có thể tìm hiểu chi tiết về loại đất này tại đây: Đất phù sa là gì?
2. Đất sét
Đất sét là loại đất có hạt nhỏ nhất và dính chặt với nhau. Đất sét có khả năng giữ nước và chất dinh dưỡng rất cao. Tuy nhiên, đất sét cũng có nhược điểm là khó thoát nước và khó thông khí. Điều này làm ảnh hưởng đến sự phát triển của rễ cây và các sinh vật đất. Để trồng cây trên đất sét, người ta phải xới lên đất để tạo ra các khe hở cho không khí và nước lưu thông. Ngoài ra, người ta cũng có thể trộn đất sét với các loại đất khác để cải thiện kết cấu và tính chất của đất.
3. Đất cát
Đất cát là loại đất có hạt nhỏ và rời rạc. Đất cát có khả năng thoát nước rất nhanh và không giữ được chất dinh dưỡng. Đây là loại đất khô ráo và thiếu màu mỡ. Để trồng cây trên đất cát, người ta phải bón phân và tưới nước thường xuyên. Đồng thời, người ta cũng có thể trộn đất cát với các loại đất khác để tạo ra các loại đất mới như đất thịt hay đất phù sa.
Bạn có thể tìm hiểu chi tiết về loại đất này tại đây: Đất cát – Loại đất nhẹ và ấm phù hợp với nhiều loại cây trồng
4. Đất thịt
III. Các cây trồng phù hợp với từng loại đất trên
Các loại cây được trồng trên đất phù sa:
– Các loại cây ăn quả phổ biến như cam, quýt, bưởi, xoài, chuối, thanh long…
– Các loại cây hoa đẹp như hoa mai, hoa đào, hoa ly, hoa cẩm chướng…
– Các loại cây kiểng đa dạng như sanh, mai vàng, mai chiếu thuỷ, mai tết…
– Các loại cây công nghiệp quan trọng như lúa nước, bông, điều, tiêu…
Các loại cây được trồng trên đất sét:
– Các loại cây ăn quả chịu ẩm như chuối, mít, sầu riêng, dừa, bưởi, vải…
– Các loại cây hoa chịu ướt như hoa lan, hoa sen, hoa súng, hoa đỗ quyên…
– Các loại cây kiểng chịu đọng nước như trúc, tre, lau sậy, cỏ voi…
– Các loại cây công nghiệp như lúa nước, mía, cao su, cà phê…
Các loại cây được trồng trên đất cát: – Các loại cây ăn quả chịu hạn như dưa hấu, dưa leo, bí ngòi, bí xanh, ổi, xoài, cam, chanh…
– Các loại cây hoa chịu nắng như hoa hồng, hoa hướng dương, hoa cúc, hoa ly…
– Các loại cây kiểng chịu khô như xương rồng, sen đá, sanh, mai…
– Các loại cây công nghiệp như lúa mì, lúa mạch, khoai lang…
Các loại cây được trồng trên đất thịt:
– Hầu hết các loại cây ăn quả như táo, lê, mận, nho…
– Hầu hết các loại cây hoa như hoa tulip, hoa hồng, hoa cẩm tú cầu…
– Hầu hết các loại cây kiểng như mai, đào, quất, cúc…
– Hầu hết các loại cây công nghiệp như ngô, khoai tây, đậu tương…
IV. Cách chăm sóc đất trồng cho cây trồng phát triển tốt nhất
1. Làm đất
Trước khi trồng cây, bạn cần làm đất để tạo ra một môi trường thuận lợi cho rễ cây và các sinh vật đất. Bạn có thể làm đất bằng cách xới lên, bỏ bỏ các cỏ dại, sỏi đá, rác rưởi và các vật thể lạ khác. Sau đó, bạn có thể trộn đất với các loại phân hữu cơ như phân chuồng, phân compost, xơ dừa, tro hoặc rơm để tăng khả năng giữ ẩm và chứa chất dinh dưỡng cho đất. Bạn nên làm đất ít nhất 2 tuần trước khi trồng để cho phân hữu cơ phân hủy và hòa tan vào đất.
2. Phân bón
Phân bón là việc bổ sung thêm các chất dinh dưỡng thiếu hụt cho đất và cây trồng. Bạn có thể sử dụng các loại phân hữu cơ hoặc phân hóa học tuỳ theo loại cây và nhu cầu của chúng. Bạn nên phân bón vào các thời điểm quan trọng như khi gieo hạt, khi cây ra hoa, khi cây ra quả hoặc khi cây suy yếu.Bạn nên phân bón vào buổi sáng hoặc chiều mát để giảm thiểu sự bay hơi của nước và chất dinh dưỡng. Bạn cũng nên tuân thủ liều lượng và cách thức phân bón theo chỉ dẫn của nhà sản xuất hoặc của các chuyên gia.
3. Tưới nước
Tưới nước là việc cung cấp nước cho đất và cây trồng. Nước là yếu tố thiết yếu cho sự sống và hoạt động của cây trồng. Tuy nhiên, không phải lúc nào tưới nước cũng tốt cho cây. Bạn cần phải tưới nước đúng lượng, đúng thời điểm và đúng cách để cây trồng phát triển tốt nhất. Một số nguyên tắc cơ bản khi tưới nước là:
– Tưới nước khi đất khô, không tưới nước khi đất ẩm hoặc ngập nước.
– Tưới nước vào buổi sáng hoặc chiều mát, tránh tưới nước vào giữa trưa khi nắng gắt.
– Tưới nước vào gốc cây, không tưới nước lên lá hoặc hoa để tránh bị bệnh và sâu hại.
– Tưới nước đều đặn, không tưới quá ít hoặc quá nhiều. Tùy theo loại cây và điều kiện thời tiết mà điều chỉnh lượng nước tưới.
V. Những sai lầm thường gặp khi chăm sóc đất trồng và cách khắc phục
– Trồng cây trong đất không phù hợp: Mỗi loại cây có yêu cầu về đất trồng khác nhau, có loại cây thích đất tơi xốp, thoát nước tốt, có loại cây thích đất giàu dinh dưỡng, giữ ẩm cao… Nếu trồng cây trong đất không phù hợp, cây sẽ không phát triển được tối ưu, dễ bị héo rũ, vàng lá hoặc chết. Do đó bạn nên tìm hiểu kỹ về yêu cầu về đất trồng của loại cây bạn muốn trồng, và chọn loại đất phù hợp hoặc trộn đất với các loại phân hữu cơ hoặc giá thể để cải thiện kết cấu và tính chất của đất.
– Tưới nước quá nhiều hoặc quá ít: Nước là yếu tố thiết yếu cho sự sống của cây trồng, nhưng không phải lúc nào tưới nước cũng tốt cho cây. Tưới nước quá nhiều sẽ làm cho đất bị ngập úng, thiếu oxy, gây thối rễ và bệnh cho cây. Tưới nước quá ít sẽ làm cho đất bị khô cứng, thiếu dinh dưỡng, gây héo rũ và suy yếu cho cây. Cách khắc phục: Bạn nên tưới nước khi đất khô, không tưới nước khi đất ẩm hoặc ngập nước. Bạn nên tưới nước vào buổi sáng hoặc chiều mát, tránh tưới nước vào giữa trưa khi nắng gắt. Bạn nên tưới nước vào gốc cây, không tưới nước lên lá hoặc hoa để tránh bị bệnh và sâu hại. Tùy theo loại cây và điều kiện thời tiết mà điều chỉnh lượng nước tưới cho phù hợp.
– Sử dụng phân bón không đúng cách: Sử dụng Phân bón quá nhiều sẽ làm cho đất bị chua, gây đốt rễ và lá cây. Phân bón quá ít sẽ làm cho đất bị cạn kiệt dinh dưỡng, gây suy yếu và kém năng suất cho cây. Phân bón không đúng loại sẽ làm cho đất bị mất cân bằng các chất dinh dưỡng, gây thiếu hụt hoặc dư thừa cho cây. Cách khắc phục: Bạn nên phân bón vào các thời điểm quan trọng như khi gieo hạt, khi cây ra hoa, khi cây ra quả hoặc khi cây suy yếu.Bạn nên tuân thủ liều lượng và cách thức phân bón theo chỉ dẫn của nhà sản xuất hoặc của các chuyên gia
Bài viết tham khảo: Đất trồng là gì? Mẹo hay và kinh nghiệm cho một mùa vụ bội thu
