Thuật ngữ siêu thực phẩm – “superfood” là một thuật ngữ khá mới, đề cập đến những loại thực phẩm cung cấp nguồn dinh dưỡng tối đa với lượng calo tối thiểu. Siêu thực phẩm chứa nhiều vitamin, khoáng chất và các chất chống oxy hóa mang lại nhiều giá trị cho sức khỏe con người.
Hiện nay, vẫn chưa có một tiêu chí, tiêu chuẩn hay định nghĩa quy chuẩn nào giúp phân loại các thực phẩm nào thuộc nhóm siêu thực phẩm. Tuy nhiên, hầu hết các siêu thực phẩm được giới chuyên môn đánh giá cao đều có nguồn gốc từ thực vật. Bài viết này giúp bạn hiểu hơn về khái niệm siêu thực phẩm, những ví dụ phổ biến và lợi ích của chúng. Đồng thời, cung cấp cho bạn các mẹo sử dụng siêu thực phẩm tốt cho chế độ dinh dưỡng khoa học.
1. Siêu thực phẩm là gì?
Siêu thực phẩm là những thực phẩm có hàm lượng dinh dưỡng rất cao và chứa rất ít calo. Các loại thực phẩm này chứa một lượng lớn khoáng chất, vitamin và các chất chống oxy hóa để giúp con người có một sức khỏe toàn diện.
Chất chống oxy hóa là những phân tử tự nhiên có trong một số loại thực phẩm, có tác dụng trung hòa các gốc tự do trong cơ thể. Các gốc tự do là sản phẩm phụ của các quá trình chuyển hóa trong cơ thể, gây ảnh hưởng đến hoạt động của tế bào. Vì vậy, các phân tử chống oxy hóa sẽ làm giảm sự sản sinh hoặc đảo ngược tác động các gốc tự do. Từ đó làm hạn chế các nguy cơ sức khỏe như:
– Bệnh tim.
– Ung thư.
– Viêm khớp.
– Đột quỵ.
– Bệnh đường hô hấp.
– Suy giảm miễn dịch.
– Khí phổi thủng.
– Parkinson.
Siêu thực phẩm không phải là thực phẩm chữa bệnh. Theo chuyên gia dinh dưỡng Penny Kris-Etherton: “Có rất nhiều người kỳ vọng về loại thực phẩm này, xem nó như một vị thuốc bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh mãn tính và các vấn đề sức khỏe. Họ nghĩ rằng chỉ cần ăn một hoặc một vài loại thực phẩm giàu dinh dưỡng này cùng với một chế độ ăn kiêng nghèo nàn là có thể chữa bách bệnh”. Mặc dù siêu thực phẩm chứa một lượng dinh dưỡng lớn, nhưng chỉ tốt khi bạn kết hợp nó với một chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng tổng thể. Ăn kiêng và tập trung vào các loại thực phẩm riêng lẻ không có tác dụng chữa các bệnh cho cơ thể.
> XEM THÊM:
– Đậu xanh có thực sự tốt với sức khỏe như nhiều người vẫn biết?
– Nghệ và những điều bạn cần biết
– Những lợi ích tuyệt vời của tảo xoắn (Spirulina) đối với sức khỏe
2. Các siêu thực phẩm phổ biến
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, siêu thực phẩm giàu chất chống oxy hóa và flavonoid, giúp ngăn ngừa bệnh tim mạch và ung thư, cải thiện chức năng miễn dịch và làm giảm viêm. Các chất dinh dưỡng trong các loại thực phẩm này có tác dụng tốt cho da, móng tay, tóc khỏe mạnh. Đồng thời, siêu thực phẩm giúp bạn duy trì mức trọng lượng hợp lý, cân bằng cơ thể.
2.1. Quả mọng
Các loại quả mọng chứa hàm lượng flavonoid cao, có tác dụng làm giảm nguy cơ các biến chứng tim mạch. Một số loại siêu thực phẩm quả mọng như quả việt quất, quả acai, quả mâm xôi, quả anh đào, quả goji berries…
Quả Acai: Đây là loại quả nhỏ, có màu tím sẫm, được trồng nhiều ở Nam Mỹ. Trong quả Acai chứa tới 19 loại acid amin và nhiều chất chống oxy hóa.
Quả việt quất: đây là loại quả giàu chất xơ, mangan và vitamin K. Quả việt quất có hàm lượng flavonoid rất cao, giúp làm giảm nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu.
Quả kỷ tử (goji berries): đây là một loại quả mọng nhỏ màu đỏ, có nguồn gốc từ các nước châu Á, chứa nhiều vitamin C và E cùng nhiều loại flavonoid khác nhau. Loại quả này thường được sử dụng trong y học cổ truyền để hỗ trợ điều trị bệnh đái tháo đường, huyết áp cao, duy trì sức khỏe của hệ cơ quan gan, thận, mắt.
2.2. Đậu nành
Đậu nành có hàm lượng isoflavone cao, đó là chất phytochemical – là hợp chất tự nhiên xuất hiện nhiều trong thực vật. Một số nghiên cứu đã chứng minh rằng, isoflavone trong đậu nành giúp làm giảm lượng lipoprotein mật độ thấp (LDL) và cholesterol trong máu.
Ngoài ra, đậu nành còn có tác dụng ngăn ngừa suy giảm trí nhớ do tuổi tác. Isoflavone trong đậu nành làm xương chắc khỏe, tăng mật độ khoáng của xương trong thời kỳ mãn kinh, cũng như làm giảm các triệu chứng mãn kinh ở phụ nữ.
2.3. Trà
Trà là loại siêu thực phẩm chứa ít calo, giúp hydrat hóa và là một nguồn chất chống oxy hóa cho cơ thể. Catechin – chất chống oxy hóa mạnh được tìm thấy chủ yếu trong trà xanh có đặc tính chống viêm và chống ung thư. Trà xanh làm giảm mức độ căng thẳng của cơ thể, đồng thời, có tác dụng chống viêm hiệu quả.
2.4. Rau xanh
Các loại rau xanh như cải xoăn, rau bina, củ cải đường,… là những siêu thực phẩm giàu các loại vitamin A, C, E, K và các vitamin nhóm B. Trong rau xanh cũng chứa nhiều carotenoid, magie, kali và canxi. Cải xoăn và các loại rau xanh có nhiều chất xơ và hàm lượng nước, tốt cho hệ tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón hiệu quả.
2.5. Cá hồi
Hàm lượng acid béo omega 3 cao có trong cá hồi và một số loại cá khác như cá trích, có thể làm giảm nguy cơ rối loạn nhịp tim, giảm cholesterol và làm chậm sự phát triển của các mảng xơ vữa động mạnh.
2.6. Sô cô la đen
Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, trong sô cô la đen có chứa nhiều flavonoid, có tác dụng chống oxy hóa, ngăn ngừa các bệnh tim mạch, ung thư và nâng cao sức khỏe miễn dịch.
Tuy nhiên, bạn cũng nên biết rằng, thành phần đặc biệt tạo nên sô cô la chính là bột cacao. Vì vậy, siêu thực phẩm tốt cho sức khỏe chính là cacao. Sử dụng các loại socola có thêm các thành phần khác như đường có thể làm giảm đi tác dụng của cacao đối với cơ thể.
2.7. Rượu nho
Resveratrol, polyphenol có trong rượu nho được mệnh danh là vị thuốc cho “trái tim khỏe mạnh. Một số nghiên cứu đã cho thấy resveratrol có tác dụng ngăn ngừa bệnh tiểu đường và bệnh võng mạc. Năm 2013, các nhà khoa học đã cho thấy rằng resveratrol làm giảm tác động của những thay đổi thần kinh và tổn thương liên quan đến bệnh thần kinh do tiểu đường. Ngoài ra, nó còn có lợi cho việc điều trị bệnh Alzheimer, làm giảm các cơn bốc hỏa và thay đổi tâm trạng liên quan đến thời kỳ mãn kinh, kiểm soát đường huyết.
Một flavonoid khác có trong nho là quercetin. Đây là một chất chống viêm tự nhiên có tác dụng giảm nguy cơ xơ vữa động mạch và bảo vệ chống lại các tổn thương do cholesterol LDL gây ra. Quercetin cũng có tác dụng chống ung thư.
Rượu nho hay nho đều có chứa chất chống oxy hóa, là siêu thực phẩm có lợi cho sức khỏe. Bạn có thể thêm nho và rượu vang nho vào trong thực đơn hằng ngày để bổ sung dinh dưỡng. Đồng thời, hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ cũng khuyến cáo mọi người nên hạn chế đồ uống có cồn, không sử dụng quá hai ly mỗi ngày đối với nam giới và một ly mỗi ngày đối với phụ nữ.
2.8. Các siêu thực phẩm khác
Một số siêu thực phẩm khác ngày càng phổ biến như:
– Tảo xoắn, tảo xanh.
– Tỏi.
– Cỏ lúa mì.
– Củ cải đường và nước ép củ cải đường.
– Nghệ.
– Lúa mạch.
3. Chế độ ăn với các loại siêu thực phẩm
Bạn có thể kết hợp các siêu thực phẩm này vào chế độ ăn uống hằng ngày để bổ sung dinh dưỡng. Bạn nên thay đổi thường xuyên các thực phẩm để đảm bảo hàm lượng dinh dưỡng cao nhất. Đồng thời, hạn chế sử dụng các loại thực phẩm chế biến sẵn, sử dụng các loại thực phẩm tươi.
Một số mẹo dành cho bạn:
– Cân bằng màu sắc cho bữa ăn: Hãy đảm bảo bữa ăn của bạn có màu sắc phong phú chứ không đơn thuần chỉ là 1-2 màu nâu của thịt hay của món cá nào.
– Thêm rau xanh vào các món súp, món xào.
– Thay thế thịt bò, thịt gia cầm bằng cá hồi hay đậu phụ.
– Thêm quả mọng vào bột yến mạch, ngũ cốc, salad hay bánh nướng.
– Ăn nhiều rau xanh và trái cây trong bữa ăn, kể cả bữa ăn phụ và bữa ăn chính.
– Uống trà xanh, matcha hằng ngày.
– Sử dụng các loại hạt, trái cây khô.
Siêu thực phẩm là những thực phẩm tốt cho sức khỏe của bạn, đem đến nhiều lợi ích trong việc cung cấp dinh dưỡng. Vì vậy, hãy lựa chọn các loại thực phẩm này vào chế độ ăn uống lành mạnh, kết hợp chế độ luyện tập, sinh hoạt tốt nhất để có hệ miễn dịch khỏe mạnh.
Để biết cách lựa chọn các siêu thực phẩm hay các thực phẩm bảo vệ sức khỏe tốt nhất cho cả gia đình, hãy kết nối ngay với các bác sĩ, dược sĩ tư vấn của Viện Dinh dưỡng VHN Bio thông qua Fanpage: Dinh dưỡng thông minh VHN Bio hoặc website: http://vhnbio.vn. Ngoài ra, bạn có liên hệ tới tổng đài chăm sóc sức khỏe 0247.1060.666 hoặc Zalo 0936.65.35.45 để gặp bác sĩ/ dược sĩ của Viện Dinh dưỡng VHN Bio hỗ trợ tư vấn miễn phí.
Nguồn tài liệu tham khảo từ Medicalnewstoday
