I.Phát triển là gì?
– Là toàn bộ những biến đổi diễn ra theo chu trình sống, gồm ba quá trình liên quan với nhau: sinh trưởng, phân hoá và phát sinh hình thái tạo nên các cơ quan của cơ thể (rễ, thân, lá, hoa, quả)
* Đặc điểm của chu trình phát triển ở TV có hoa:
Có sự xen kẽ giữa 2 thế hệ: lưỡng bội và đơn bội.
II.Những nhân tố chi phối sự ra hoa:
1. Tuổi của cây:
– Ở TV, điều tiết sự ra hoa theo tuổi không phụ thuộc vào điều kiện ngoại cảnh.
– Tùy giống và loài, đến độ tuổi xác định thì cây ra hoa.
2. Nhiệt độ thấp:
– Nhiều loài TV, sự ra hoa phụ thuộc vào nhiệt độ thấp, chỉ ra hoa kết hạt vào mùa xuân sau khi đã trải qua mùa đông giá lạnh.
– Hiện tượng ra hoa của cây phụ thuộc vào nhiệt độ thấp gọi là sự xuân hóa.
VD: lúa mì, bắp cải.
3. Quang chu kì:
*Khái niệm: sự ra hoa ở TV phụ thuộc vào tương quan độ dài ngày và đêm gọi là quang chu kì.
* Phân loại:
+ Cây ngày dài: ra hoa trong điều kiện ngày dài (thường cuối mùa xuân và mùa hè).
VD: rau bina, lúa mì.
+ Cây ngày ngắn: chỉ ra hoa trong điều kiện ngày ngắn.
VD: cà phê, chè, lúa cúc.
+ Cây trung tín: cây ra hoa không phụ thuộc nhiệt độ xuân hóa cũng như quang chu kì.
VD: cà chua, hướng dương, ngô.
4.Phitocrom:
*Khái niệm: là sắc tố có bản chất protein, có khả năng cảm nhận quang chu kì của TV và là sắc tố cảm nhận ánh sáng trong các loại hạt cần ánh sáng để nảy mầm.
* Các dạng tồn tại:
– Dạng hấp thụ ánh sáng đỏ: Pđ
– Dạng hấp thụ ánh sáng đỏ xa: Pđx
Chuyển hóa thuận nghịch dưới tác động của ánh sáng.
*Vai trò:
Làm cho hạt nảy mầm, hoa nở, khí khổng mở.
5. Hoocmon ra hoa:
– Ở điều kiện quang chu kì thích hợp, trong lá hình thành hoocmon ra hoa, hoocmon này di chuyển lên đỉnh của thân làm cây ra hoa.
III.Mối quan hệ sinh trưởng và phát triển:
– Sinh trưởng và phát triển là 2 quá trình liên quan với nhau, đó là 2 mặt của chu trình sống của cây.
– Sinh trưởng làm nền tảng cho sự phát triển (phát triển trên cơ sở sinh trưởng)
– Phát triển làm thay đổi sinh trưởng.
IV.Ứng dụng kiến thức về sinh trưởng và phát triển:
1.Sinh trưởng:
a. Trồng trọt:
– Ứng dụng thúc đẩy hạt và củ nảy mầm sớm khi chúng đang ở trạng thái ngủ (sử dụng HM GA)
– Điều tiết sinh trưởng của cây gỗ trong rừng.
b. Công nghệ rượu bia:
– Sử dụng HM sinh trưởng GA để tăng quá trình phân giải tinh bột thành mạch nha.
c. Phát triển:
– Kiến thức về tác động của các nhân tố đến sự phát triển trong công tác chọn cây trồng theo vùng địa lí, theo mùa, xen canh, gối vụ cây nông nghiệp và trồng rừng hỗn loài.
