Giáo dục

Văn mẫu lớp 12: Phân tích diễn biến tâm trạng Mị trong đêm tình mùa xuân (23 Mẫu) Mị trong đêm tình mùa xuân

Phân tích nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân Vợ chồng A Phủ giúp chúng ta cảm nhận sự hồi sinh của Mị thật rõ nét và hiểu hơn về nhân vật, cũng như tư tưởng sâu sắc của một nhà văn.

Phân tích Mị trong đêm tình mùa xuân tuyển chọn 23 bài văn mẫu siêu hay gồm bài phân tích ngắn gọn, đầy đủ, bài làm của học sinh giỏi. Qua đó giúp cho các em học sinh lớp 12 có thể tự học để mở rộng, nâng cao kiến thức, rèn luyện kĩ năng luyện văn ngày một tốt hơn. Bên cạnh diễn biến tâm trạng Mị trong đêm tình mùa xuân các bạn xem thêm phân tích Mị trong đêm cứu A Phủ, phân tích Vợ chồng A Phủ, phân tích nhân vật A Phủ.

Dàn ý diễn biến tâm trạng Mị trong đêm tình mùa xuân

I. Mở bài:

  • Giới thiệu tác giả và tác phẩm
  • Giới thiệu sơ lược về Mị trong tác phẩm “Vợ chồng A Phủ”. Tâm trạng của Mị trước đêm xuân.

II. Thân bài:

– Phân tích tâm trạng Mị trong đêm mùa xuân.

+ Trước đêm mùa xuân, do bị đày đọa, áp chế, Mị trở thành một người phụ nữ “vô hồn”, mất hết ý niệm về thời gian lẫn không gian. Kiếp sống của Mị lúc đó chẳng khác nào kiếp sống con trâu, con ngựa trong nhà thống lí Pá Tra. Nhưng có thể nói sức sống trong Mị chưa hoàn toàn lụi tắt.

-> Sức sống trong Mị có thể bị dập tắt vĩnh viễn, nhưng cũng có thể sẽ trỗi dậy khi có điều kiện.

+ Do sự tác động của bối cảnh bên ngoài đối với Mị trong đêm mùa xuân. Mùa xuân năm ấy ở Hồng Ngài đẹp và gợi cảm biết bao

-> Chính không gian rộn rã sắc màu cùng tiếng sáo tha thiết lơ lửng kia đã đánh thức con người Mị ngày xưa. Tiếng sáo vô tình hay cố ý chạm vào nỗi nhớ “Mị nghe tiếng sáo vọng lại, thiết tha bổi hồi”. “Mị ngồi nhẩm lại bài hát của người đang thổi”…

– Mùa xuân đó đầy sắc màu, rộn rã âm thanh. Điều ấy xa lạ với không gian trong căn phòng bé nhỏ của Mị, nhưng gần gũi với thế giới mà Mị đã từng sống rất hạnh phúc. Chúng gợi cho Mị nhớ lại thời xa xưa. Ngày xưa, Tết Mị uống rượu. Bây giờ, Mị cũng uống rượu. Rồi Mị say.

– Rượu – chất men đánh thức phần đời đã mất của Mị. “Khi uống rượu say, Mị lại được sống về những ngày trước. Ngày trước Mị vui sướng biết bao. Tai Mị vẳng nghe tiếng sáo vọng lại đầu làng. Đấy là tiếng sáo của tình duyên, của tuổi thanh xuân căng đầy sức sống. Mị không còn là cô con dâu gạt nợ nhà thống lí Pá Tra nữa. Mị đang uống rượu bên bếp và thổi sáo rồi Mị uốn chiếc lá trên môi, thổi lá cũng hay như thổi sáo. Có biết bao người mê, ngày đêm đã thổi sáo đi theo Mị. Ra thế, Mị còn trẻ lắm. Mị vẫn còn trẻ.”

– Sự đối lập giữa hoàn cảnh đêm xuân, giữa thế giới được đánh thức với cuộc sống thực tại: Khi say, Mị nhớ và sống lại với ngày xưa, nhưng thực ra, Mị vẫn đang ở nhà thống lý Pá Tra. Mị vẫn đang sống kiếp đọa đày với A Sử. Sự đối lập giữa một bên là hạnh phúc tuổi trẻ với một bên là kiếp sống trâu ngựa đã khiến Mị suy nghĩ đến việc kết liễu đời mình như ngày mới về làm dâu nhà thống lý. Mị lại ước gì có nắm lá ngón trong tay, Mị sẽ ăn cho chết ngay chứ không buồn nhớ lại nữa. Càng nhớ lại chỉ thấy nước mắt ứa ra. Ôi chao, tiếng sáo ấy, tiếng sáo gọi bạn yêu vẫn lửng lơ bay ngoài đường. Mị đang muốn quên đi, Mị không muốn nhớ lại cái ngày trước mà không được. Tiếng sáo ấy lửng lơ, tiếng sáo ấy làm Mọi thiết tha bổi hổi. Mị muốn đi chơi. Mị muốn thoát ra ngoài cái ô cửa ô mờ đục, trăng trắng này!

– Nhưng Mị lại thực hiện một sự giải thoát bằng cách khác. Đó là bỏ nhà đi chơi như những người trẻ trung đang dập dìu ngoài làng. Mị đã ý định giải thoát một cách lặng lẽ mà mãnh liệt: Mị đến góc nhà, tay lấy ống mỡ, xắn một miếng bỏ thêm vào đĩa đèn cho sáng…Mị quấn lại tóc, Mị với tay lấy cái váy hoa vắt ở trong vách… Mị rút thêm cái áo. Mị làm tất cả, thật bình thản và quyết liệt như ngày xưa, khi trong đầu Mị đang rập rờn tiếng sáo.

– Ý định giải thoát của Mị không thành: Trông thấy Mị, A Sử lấy làm lạ. Nó chỉ biết rằng Mị muốn đi chơi. Thằng chồng ác hơn con hổ ấy không biết trước mặt mình đã là một cô Mị khác, cô Mị của ngày xưa mà hắn đã từng lừa lọc để đánh cắp đem về. Hắn thẳng tay vùi dập tàn nhẫn sự trở về đó: A Sử bước lại, nắm lấy Mị, lấy thắt lưng trói hai tay Mị. Nó xách cả một thúng sợi đay ra trói Mị đứng vào cột nhà. Tóc Mị xoã xuống mặt, A Sử quấn luôn tóc lên cột làm cho Mị không cúi, không nghiêng đầu được nữa…

III. Kết bài:

Thành công của nhà văn Tô Hoài là đã khắc hoạ một nhân vật sống chủ yếu bằng tâm trạng, với tâm trạng. Cả đêm mùa xuân, Mị hành động được rất ít, nhưng người đọc vẫn thực sự hấp dẫn với một con người đang từ cõi âm u mơ hồ trỗi dậy. Không gian, thời gian, giọng kể của tác phẩm theo một tiết tấu của chính tâm trạng ấy. Hẳn Tô Hoài đã đặt cả tấm lòng của mình vào tâm trạng của Mị, để người đọc dõi theo tâm trạng ấy, khi tha thiết, khi nghẹn ngào xót xa.

Xem thêm: Dàn ý diễn biến tâm trạng Mị trong đêm tình mùa xuân

Sơ đồ tư duy tâm trạng Mị trong đêm tình mùa xuân

Văn mẫu lớp 12: Phân tích diễn biến tâm trạng Mị trong đêm tình mùa xuân (23 Mẫu) Mị trong đêm tình mùa xuân

Tâm trạng Mị trong đêm tình mùa xuân

Văn mẫu lớp 12: Phân tích diễn biến tâm trạng Mị trong đêm tình mùa xuân (23 Mẫu) Mị trong đêm tình mùa xuân

Diễn biến tâm trạng Mị trong đêm tình mùa xuân

Vợ chồng A Phủ là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất của Tô Hoài, ông đã để lại trong lòng bạn đọc nhiều ấn tượng độc đáo, bằng ngòi bút tài năng điều đặc biệt nhất có lẽ chính ở nhân vật Mị. Hiểu về Mị ta mới thấy được một sức sống mãnh liệt dù bị đầy ải khó nhọc, đặc biệt là cảnh Mị trong đêm tình mùa xuân.

Đọc một tác phẩm, không chỉ nhớ về nhân vật, nhớ về những giá trị nghệ thuật độc đáo. Mà hơn hết, qua những tình huống, chi tiết đắt giá trong truyện mở ra cho bạn đọc trăm lối suy nghĩ, cảm nhận và đồng điệu cùng tác giả. Đặc sắc trong truyện có lẽ nằm ở chỗ đó, Tô Hoài bằng tài năng đã vẽ lên một cô Mị trong đêm tình mùa xuân với cảm xúc tâm lí rất mới, khiến bạn đọc cảm thấy rõ nét và hiểu hơn về nhân vật, cũng như tư tưởng sâu sắc của một nhà văn.

Mị vốn là một cô con gái trong một gia đình nhà nghèo, mà lại là mang một cái nghèo gia truyền. Vì không thể trả được nợ, nhà thống lí đã có ý định muốn Mị về làm con dâu gạt nợ. Mị, một cô gái trẻ như một đóa hoa đương thời kì nở rộ giữa núi rừng, lại thêm vẻ đẹp phẩm chất tuyệt đẹp, cô tuyệt đối không chấp nhận một cuộc sống mất tự do, không tình yêu, rằng buộc. Cô đã nói: “con nay đã biết cuốc nương làm ngô, con phải làm nương ngô giả nợ thay cho bố. Bố đừng bán con cho nhà giàu” Mị không những xinh đẹp, có tài thổi kèn lá rất hay, bao nhiêu người mê, lại thêm sự hiếu thảo, một trái tim khao khát tự do, tự chủ và yêu đời mạnh mẽ như vậy, Mị hoàn toàn xứng đáng có được những gì mình mong muốn.

Nhưng không, không may Mị bị bắt cúng trình ma làm con dâu nhà thống lí Pá Tra. Cái nghèo khổ của cuộc sống, cái hành hạ khốn cùng của nhà địa chủ đã khiến một cô gái vốn khát khao yêu đời là thế, cô đã từng nghĩ đến việc ăn lá ngón tự tử để thoát số phận này, để tự do cho chính mình, nhưng từ khi về nhà thống lí, nỗi khát khao yêu đời cũng bị dập tắt, nguội lạnh, trai sạn và vô cảm. Mị sống như con rùa nuôi trong xó cửa, gương mặt lúc nào cũng buồn rười rượi. Trái tim khô héo, bản thân chỉ biết làm những việc liên tục, lặp đi lặp lại như một cái máy vô tri vô giác.

Rồi đêm tình mùa xuân cũng tới, đây chính là nút mở trong câu chuỗi đang liên tiếp những đau khổ bất hạnh của Mị. Mùa xuân ở những vùng núi cao mới phơi phới, mới hân hoan làm sao. Đây chính là thời điểm mọi người không lo toan về những nương ngô, về cuộc sống mưu sinh, làm lụng vất vả cả năm trời. Họ hát hò, nhảy múa, họ vui chơi, họ dành thời gian đi tìm tình yêu cho mình. Đặc biệt là tiếng sáo cứ lảnh lót.

Mày có con trai con gái rồiMày đi làm nươngTa không có con trai con gáiTa đi tìm người yêu

Mị, một cô gái cũng từng sống trong hoàn cảnh ấy, cũng phơi phới xuân thì, cũng đi tìm những tình yêu phù hợp với mình. Mị vốn còn trẻ, vốn như một bông hoa đẹp, mọi thứ đều tìm đến Mị, sự tương phản giữa quá khứ với tương lai như một đòn bẩy trong tâm lí, khiến Mị trở nên u uất, “Mị lim mặt ngồi đấy nhìn mọi người nhảy đồng, người hát, nhưng lòng Mị thì đang sống về ngày trước” cô Mị năm ấy chưa bị bắt, còn trẻ, còn ca hát, còn nhảy múa cũng vui tươi lắm. Mị tìm rượu, như thức uống giải tỏa tâm lí đè nén bấy lâu nay “Mị lén lấy hũ rượu, cứ uống ực từng bát” Mị say, Mị nhớ lại mình quá khứ biết bao nhiêu, Mị thấy phơi phới, Mị đột nhiên thấy vui sướng, rượu là chất xúc tác khiến tâm hồn Mị như mở ra, như được tìm về niềm vui “Mị trẻ lắm, Mị còn trẻ, Mị muốn đi chơi” cuộc sống này với Mị chẳng có gì, không tình yêu, luôn phải làm việc, vất vả khổ cực, bị hành hạ thể xác và tinh thần. Nắm lá ngón mà Mị từng vứt đi, Mị từng chẳng muốn ăn nữa, vì sống lâu trong cái khổ cũng quen khổ rồi, thì nay Mị lại mong muốn tìm về, người ta muốn sống, cũng chính là lúc ham sống nhất, vì không muốn chịu khổ nữa, Mị muốn giải thoát “Mị sẽ ăn cho chết ngay, chứ không buồn nhớ lại nữa” Chính vì thế, cô Mị vốn bản chất từ đầu là một cô gái khát khao yêu sống, nay như hòn than bị thổi đi lớp tro tàn bám đầy phía trên. Tiếng sáo cứ du dương vọng lại, văng vẳng trong tai, liên tiếp mở ra những hành động quyết liệt tiếp theo của Mị.

“Mị đến góc nhà, lấy ống mỡ xắn một miếng bỏ thêm vào đĩa đèn cho sáng” rồi “Mị quấn lại tóc, Mị với tay lấy cái váy hoa vắt ở phía trong vách” Mị có bao giờ như thế? Ý thức như thế đâu? Hành động này hiện lên như minh chứng một trái tim mãnh liệt đã tìm về đúng với chủ nhân của nó. Không may bị A Sử bắt gặp, bị A Sử trói đứng vào cột “Mị không cúi, không nghiêng được đầu nữa” cả thân thể đau rức, nhưng “Mị vẫn nghe tiếng sáo đưa Mị theo những cuộc chơi, những đám chơi” “lúc nồng nàn tha thiết nhớ. Hơi ượu tỏa. Tiếng sáo. Tiếng chó sủa xa xa. Mị lúc mê, lúc tỉnh” trong mơ tưởng, Mị không thấy mình bị trói, mà tâm hồn vẫn vọng về tiếng sáo, vẫn khao khát được giải thoát, tìm thấy niềm vui, khao khát được sống là chính mình thật mãnh liệt. Dù bị hiện thực dập tắt, ta vẫn như được truyền sang một ngọn lửa ấm áp về sức sống của con người.

Qua đó thể hiện một tấm lòng nhân đạo của Tô Hoài, ông đã khắc họa lên rõ nét một cô gái với sức sống tiềm tàng, hóa ra ông luôn đặt trọn niềm tin vào sức sống của con người, dù bị áp bức đến cùng cực, họ vẫn luôn hướng về sự sống, muốn sống đúng là mình, muốn được là mình. Ca ngợi Mị, trân trọng và hiểu cô như thế, cũng chính là tôn vinh những người dân Tây Bắc xưa, và cũng là phê phán lên án hiện thực tàn khốc và dã man, đã làm thay đổi con người.

Quả thực qua tình tiết này của câu truyện, đã khắc họa chân thực tính cách tâm hồn của người dân tộc – Mị. Cùng một giọng văn nhẹ nhàng, lối miêu tả tinh tế, giàu chất tạo hình lại vừa giàu chất thơ, đã để lại cho ta một hình ảnh cô Mị trong đêm tình mùa xuân thật đẹp mà cũng thật xót xa.

Cảm ơn Tô Hoài, cây bút giàu tài năng trong nền văn học Việt Nam. Suốt cuộc đời cầm bút, chưa bao giờ thôi trăn trở, tin tưởng vào con người. Và chắc chắn với nhân vật Mị, cùng sự hồi sinh của cô trong đêm tình mùa xuân, đã luôn để lại ấn tượng đẹp và nhiều giá trị ý nghĩa trong lòng bạn đọc, xứng đáng với những tâm huyết, tài năng của ông đã xây dựng lên.

Phân tích Mị trong đêm tình mùa xuân

Sự xuất hiện cũng như tác động đồng thời của cả ba tác nhân có thể ví như một làn gió đã thổi tan lớp tro tàn nguội lạnh trong tâm hồn Mị. Để rồi dẫn đến hàng chuỗi các hành động cả vô thức lẫn ý thức nhưng chứa đựng đầy sức sống của nhân vật.

Tô Hoài đã thâm nhập vào mê cung tâm trạng của người phụ nữ này và bằng lòng cảm thông yêu thương sâu sắc, nhà văn đã làm người đọc thực sự xúc động trước những biến đổi về tâm lý của Mị. Con rùa nuôi trong xó cửa ấy đã không còn lùi lũi nữa. Nó đã phá vỡ cái bức tường vô cảm kia để khát khao tìm ra thiên đường mùa xuân của tuổi trẻ, của hạnh phúc. Mị đang sống về ngày trước: “lòng Mị đột nhiên vui sướng “. Còn gì hạnh phúc bằng khi mình tìm lại được chính mình? Mị nhận thức được chính mình, đó chính là ý thức về tuổi trẻ. Mị thấy mình còn trẻ “Mị trẻ lắm. Mị hãy còn trẻ. Mị muốn đi chơi”. Còn trẻ nghĩa là còn sức sống, còn khao khát, còn muốn yêu thương. Đây là sự thay đổi lớn lao trong con người vốn cam chịu nhẫn nhịn như Mị.

Nhưng đớn đau thay, cùng với cảm xúc tìm lại được chính mình là một nỗi tủi thân khi Mị ý thức được tình cảnh cay đắng , nghiệt ngã của mình trong hiện tại. Mị đã có chồng nhưng người chồng ấy không tình yêu, không hạnh phúc. A Sử – kẻ khốn nạn ấy đã giam hãm cuộc đời Mị và dẫu “không có lòng với nhau mà cũng phải ở với nhau”. Cảm xúc ấy như gáo nước lạnh dội vào mặt, làm tan biến đi tất cả niềm vui sướng mà nãy giờ Mị chắt chiu gom góp. Cô Mị cam chịu đã hiểu cô bị tước đoạt nhất quyền sơ đẳng, đó là quyền tự do, quyền lựa chọn hạnh phúc của mình. Biết bao năm trôi qua Mị phải cắn răng, chịu đựng nhẫn nhục sống với người mình không yêu thương. Còn gì đau khổ bằng lấy một người mà mình không có tình yêu. Còn gì đau khổ bằng phải sống với một kẻ vũ phu chỉ xem mình là món đồ chơi và bị khinh rẻ như súc vật.

Một ý nghĩ bất chợt đến với Mị, Mị lại tưởng đến nắm lá ngón, Mị ước ao có nắm lá ngón trong tay lúc này Mị sẽ ăn cho chết ngay chứ không buồn nhớ lại nữa, nhớ lại nước mắt chỉ ứa ra. Thấm thía nỗi đau vô hạn của cuộc đời mình , Mị Muốn chết để giải thoát nỗi đọa đày, muốn chết để thoát khỏi bi kịch. Muốn chết chính là biểu hiện của sức sống. Khi Mị đã hồi sinh, khó có thể nào chấp nhận được thực tại cay đắng này. Đây phải chăng là tình yêu, lòng nhân đạo của tác giả đối với nhân vật.

Không có lá ngón trong tay, tâm trạng Mị chợt xoay sang hướng khác. Mị không thể ngồi yên được nữa. Mị phải đứng dậy! Mị hành động trong lặng lẽ. Lặng lẽ nhưng mãnh liệt. Mị đã thắp lên ngọn đèn trong căn phòng u ám, đặc cóng muộn phiền. Không phải bỗng dưng mà Tô Hoài chọn hành động thắp đèn làm hành động đầu tiên sau khi người con gái lặng câm ấy thức tỉnh, bởi trong hoàn cảnh này ngọn đèn như xua tan đi tất cả cái bóng tối u ám đang bao quanh cuộc đời Mị. Đã bao mùa xuân trôi qua, biết bao nước mắt đã chảy, Mị đâu có quan tâm đến bóng tối và ánh sáng. Mị đã từng nghĩ : « cứ ngồi trong cái lỗ vuông ấy mà trông ra đến bao giờ chết thì thôi . Nhưng hôm nay Mị đã thắp sáng cho cuộc đời mình, thắp sáng cho căn phòng toàn bóng tối. Thế mới biết dù trong hoàn cảnh nào con người ta cũng không đầu hàng số phận và Mị chính là một con người như thế. Nhà văn Tô Hoài đã diễn tả rất thành công sự trở về của 1 linh hồn. Mùa xuân đến và Mị đã hồi sinh…

Khát vọng cháy bỏng muốn được đi chơi của Mị được diễn tả bằng một đoạn văn ngắn nhưng giàu sự cảm thông. Câu văn ngắn, nhịp văn mạnh mẽ thể hiện sự trỗi dậy mãnh liệt của nhân vật “Mị quấn lại tóc. Mị với tay lấy cái váy hoa vắt ở phía trong vách”. Mị sắp đi chơi. Mị hành động thản nhiên như 1 người tự do, dù A Sử đang hiện diện trong căn buồng của Mị. Nhưng Mị không sợ, không quan tâm đến sự hiện diện của A Sử. bóng ma thần quyền đã không thể làm gì Mị bởi sức sống trong con người ấy đang trỗi dậy mạnh mẽ. Nhưng đớn đau thay, sự độc ác tàn nhẫn của giai cấp thống trị miền núi đã dập tắt đi cái khát vọng và sự trỗi dậy đó của Mị, mà A Sử chính là kẻ đại diện. thằng A Sử lòng người dạ thú nó đã nhẫn tâm trói Mị bằng một thúng sợi dây, tóc Mị xõa xuống hắn quấn luôn tóc Mị lên cột làm cho Mị không cúi, không nghiêng đầu được nữa. những hành động nhẫn tâm của A Sử dường như muốn đẩy Mị vào bóng tối, dìm chết Mị trong sự bế tắc và tuyệt vọng. Qua đây ta thấy Sự đè nén, áp chế đến tàn nhẫn của bọn thống trị.

Nhưng lúc này đây, Mị đâu còn sống bằng thể xác nữa mà Mị đang thực sự sống với tâm hồn. A Sử trói được thể xác của Mị nhưng không thể nào trói được tâm hồn cô..và thật kì diệu . Mị bị trói mà dường như không biết mình đang bị trói. Thể xác Mị nằm đây, giữa bốn bức tường câm lặng nhưng hồn Mị đang “đi theo những cuộc chơi những đám chơi”, mị còn nhẩm thuộc lòng trong đầu lời bài hát của người thổi sáo mà có lẽ đó cũng là bài hát và khúc nhạc sáo mà Mị thổi năm nào: ” Em không yêu, quả pao rơi rồi. Em yêu người nào, em bắt pao nào ”

Tâm hồn Mị ngập đầy tiếng sáo, ăm ắp những kỷ niệm đẹp tươi. Có lúc tiếng sáo nhập cả vào hồn Mị làm Mị bừng lên như ngọn lửa gặp cơn gió lớn “Mị vùng bước đi”.. Nhưng rồi “tay chân đau không cựa được”, hơi men đã hết lại đưa Mị quay trở về với hiện thực cay đắng “Mị thổn thức nghĩ mình không bằng con ngựa”- hiện thực khắc nghiệt của thực tại đè nặng làm cho Mị không thể sống với thế giới mộng tưởng của mình được.

Một trong những chi tiết đắt giá được nhà văn Tô Hoài ghi lại trong tác phẩm của mình đó là khoảnh khắc ” Mị nghĩ tới người đàn bà ngày trước bị trói cho đến chết ở ngôi nhà này. Nhớ thế Mị sợ quá ” . Lúc này Mị đã biết sợ , biết hãi hùng trước cái chết, nghĩa là Mị còn yêu sống, ham sự sống và vẫn khát khao hạnh phúc.. Và Mị đã sợ, sợ chết “Mị cựa quậy xem thử mình còn sống hay đã chết”.. Vậy là sức sống trong con người khốn khổ ấy đã không lụi tàn mà ngược lại vẫn mãnh liệt như những đợt sóng ngầm gầm gào trong lòng đại dương tưởng như không gì có thể dập tắt nổi. Nói như nhà văn Lỗ Tấn “Một tia lửa hôm nay báo hiệu một đám cháy ngày mai”. Chắc chắn đợt sóng ngầm ấy sẽ hứa hẹn trở thành bão táp của ngày mai. Đó là đêm cởi trói cho A Phủ một năm sau đó. Ta yêu nhân vật của nhà văn Tô Hoài bởi dù sống dưới ách áp bức, bạo tàn song vẫn ẩn chứa 1 sức sống mãnh liệt.

Sức sống tiềm tàng trong nhân vật Mị đã có cơ hội đánh thức sau bao ngày bị vùi chôn trong đọa đày. Nó đủ kéo Mị ra khỏi vỏ bọc của một con rùa rụt cổ, của một cái bóng vô hồn, của một vật vô tri vô giác trong nhà Pá Tra. Thậm chí là đủ để cho nhân vật có thể phản kháng với thực tại, cho dù sự phản kháng ấy còn yếu ớt. Nhưng nó là tín hiệu dự báo số phận của mình: “Ta là thân đàn bà chúng nó đã bắt ta về trình ma nhà nó rồi thì chỉ còn biết đợi ngày rũ xương ở đây thôi”.

Mị trong đêm tình mùa xuân hay nhất

Nếu những nhà văn hiện thực phê phán chỉ thấy con người là nạn hân bất lực của hoàn cảnh thì các nhà văn cách mạng bao giờ cũng phát thiện hiện ra sức manh phúc sinh trong tâm hồn của những con người cùng khổ. Là cây bút xuất sắc trong dòng văn học cách mạng Việt Nam, chẳng những rất thành công khi diễn tả cái chết dần chết mòn của Mị – một cô gái tràn đầy sức sống mà còn rất tinh tế khi khám phá quá trình hối duyên của Mị. Nếu như có một hoàn cảnh làm tê liệt bóp chết sức sống của Mị thì tất cũng có một hoàn cảnh giúp Mị hối sinh. Và hoàn cảnh đó chính là đêm tình mùa xuân quyến rũ.

Ở vùng rẻo cao Hồng Ngài không gì vui bòng Tết đến, xuân về. Năm nay Hồng Ngài đón một cái tết đặc biệt. Đúng lúc gió và rét rất dữ dội thế nhưng, bất chấp cái khắc nghiệt của thời tiết, không khí đón Tết vui xuân của Hồng Ngài vẫn rất náo nức tưng bừng. Tiếng cười nói rộn vang. Ngoài đầu núi lấp ló đã có tiếng sáo rủ bạn đi chơi. Không khí tưng bừng, náo nức ấy đã vọng vào tâm hồn Mị, khiến tâm hồn Mị thức tỉnh hồi sinh.

Mày có con trai con gái rồi Mày đi làm nương Tao không có con trái con gái Tao di tìm người yêu

Lời của tiếng sáo thật giản dị mộc mạc, nhưng nó chứa chan niềm vui niềm tự do, khát vọng yêu đương, hạnh phúc. Khúc ca say mê náo nức của mùa xuân tuổi trẻ đã vọng vào cõi sâu thẳm trong lòng Mị thiết tha đã đánh thức cõi lòng câm lặng bấy lâu của Mị, tiếng sáo ấy khơi dậy sức sống tiềm tàng trong con tim Mị. . Ý thức về quyền làm người trỗi dậy, Mị cũng uống rượu. Mị lén lấy hũ rượu, cứ uống ực từng bát. Cách uống rượu của Mị thật lạ. Mị uống lấy được, uống như chưa bao giờ được uống, uống cho bõ hờn, bõ tức. Uống để cuốn phăng đi bao cay đắng tủi nhục của quãng đời đã qua. Uống cho thỏa khát khao say mê, phía trước. Men rượu nồng nàn tiếng sao tha thiết đã nhấc bổng Mị thoát khỏi thực tại, dìu Mị trở về miền quá khứ đẹp tươi với bao khát khao nồng cháy. Mị say, cứ lịm mặt ngồi đấy nhìn mọi người hát trong lòng Mị đang sống về ngày trước. Ngày trước, Mị thổi sáo giỏi … có biết bao nhiêu người mê. Ngày trước Mị trẻ trung yêu đời, ngày trước Mị đã từng yêu và được yêu. Sống với ngày trước, lòng Mị bỗng phơi phới trở lại đột nhiên vui sướng, hạnh phúc. Những kí ức hạnh phúc đã thôi thúc Mị nổi loạn. Bắt đầu là sự nổi loạn trong ý nghĩ. Mị trẻ lắm, Mị vẫn còn trẻ. Mị muốn đi chơi. Bao nhiêu người có chồng ngày Tết cũng đi chơi. Huống chi Mị với A Sử không có lòng với nhau, vậy mà vẫn phải ở với nhau. Lần đầu tiên, sau chuỗi ngày dài dằng dặc, sống cam chịu, nhấn nhục với kiếp ngựa trâu như con rùa nuôi trong xó tối, Mị dám chối bỏ ràng buộc duyên phận với A Sử để thành người tự do. Đắm chìm trong miền kí ức say mê, trong những khát khao nồng cháy dường như Mị đã quên cả thực tại. Rượu đã tan lúc nào. Người về đã vãn cả. Mị không biết, Mị vẫn ngồi trơ một mình giữa nhà. Cõi mộng, cõi mơ miền thương nẻo nhớ đang gọi Mị.

Mãi sao, Mị mới bừng tỉnh. Mị đứng dậy nhưng không bước ra đường chơi nữa mà từ từ bước vào buồng. Ý nghĩ muốn đi chơi đã lóe lên trong đầu Mị nhưng nó chưa đủ mạnh để dứt Mị ra khỏi thế giới ngục tù. Phản ứng nổi loạn ở Mị cần thêm thời gian và chất xúc tác. Bước vào buồn, ngòi xuống giường, trông ra cái cửa sổ lỗ vuông bằng bàn tay, mờ mờ trăng trắng. Bao cay đắng tủi nhục của kiếp nô lệ trung thân bỗng dội về, dày vò cõi lòng Mị tan nát, ứ máu đầy bi kịch. Và Mị bỗng nảy ra ý nghĩ thật lạ lùng, đột biến mà mang tinh tất yếu : Mị muốn tự tử : nếu có nắm lá ngón trong tay lúc này, Mị sẽ ăn cho chết ngay chứ không buồn nhớ lại nữa. Nhớ lại chỉ thấy nước mắt úa ra. Cứ nghĩ Mị sẽ tự tử ngay nhưng đúng lúc ý nghĩ muốn chết trỗi dậy thì tiếng sao gọi bạn yêu lơ lửng bay ngoài đường lại một lần nữa vang vọng vào tâm hồn Mị. Khúc ca yêu nồng nàn ấy đã dập tắt ý nghĩ muốn chết nhưng cũng không thể sống lùi lũi như con rùa nuôi trong xó tối nữa. Mị phải sống trong vùng trời tươi sáng, ngập tràn ánh nắng tự do, hạnh phúc. Và chính ý nghĩ ấy đã thôi thúc Mị có hành động nổi loạn, táo bạo, quyết liệt từng có. Mị đến góc nhà lấy ống mỡ sắn một miếng bỏ vào thêm đĩa đèn cho sáng. Tại sao Mị phải thắp đèn ? Phải chăng, Mị không cam chịu sống trong xó tối nữa ? Mị muốn phá tan màn đêm âm u, mù tối nơi đại ngục trần gian này. Mị muốn thắp sáng cho tương lai của mình. Ngọn lửa trên đĩa đèn hay ngọn lửa trong lòng Mị đang rừng rực cháy. Thắp đèn xong, Mị cuốn lại tóc, với tay lấy cái váy và rút thêm cái áo. Bất chấp mọi luật lệ của nhà thống lí, Mị hành động như một người hoàn toàn tự do

Những khát vọng cháy bỏng của Mị vừa bùng lên thì đã bị vùi dập một cách thô bạo tàn nhẫn. A Sử trói đứng Mị vào cột bằng cả một thúng sợi đay tàn nhẫn. Tóc Mị xõa xuống, A Sử cuốn luôn tóc lên cột làm cho Mị không cúi không nghiêng được nữa. Rồi A Sử tắt đèn đóng cửa lại. Tại sao A Sử phải trói Mị như thê ? Có phải đó là thói quen tàn bạo của A Sử hay chính A Sử cũng giật mình hoảng sợ trước hành động nổi loạn táo bạo của Mị ? Hắn phải dùng mọi vũ lực thô bạo nhất để dập tắt tinh thần phản kháng mạnh mẽ của Mị. Tuy nhiên những cánh cửa buồng khép chặt, những làn dây chói chặt không sao chói được tâm hồn Mị. Bóng ma của buồng gian cũng không sao dập tắt được ngọn lửa cháy sáng trong tim Mị. Mọi vũ lực bạo tàn của A Sử đều trở nên vô nghĩa. Trong bóng tối, Mị đứng im lặng như không biết mình đang bị trói. Hơi rượu nồng nàn, Mị vẫn nghe tiếng sáo đưa Mị theo cuộc chơi, những đám chơi. Mị khe khẽ hát, tiếng hát cất lên từ trái tim sôi nổi, nồng nàn. Rồi Mị vùng bước đi, mạnh mẽ, quyết liệt, sức sống tiềm tàng, khát vọng tự do đã trỗi dậy mãnh liệt. Sức sống ấy cứ trào ra ngoài ra sợi dây trói.

Nhưng rồi Mị chợt bừng tỉnh, những làn dây chói cứa vào ra thịt đau dứt, xót xa, đau đớn đến tê tái. Tiếng sáo tha thiết, dìu dặt tắt lịm, chỉ còn tiếng chân ngựa đạp vách nhức nhối ai oán. Mị thổn thức nghĩ mình không bằng con ngựa. Cả đêm ấy, Mị lúc mê, lúc tỉnh, lúc đớn đau, quặn thắt trước thực tại thê thảm, khốn cùng, lúc lại cồn cào, tha thiết nhớ. Quá khứ, thực tại, hạnh phúc, khổ đau cứ giằng xé trong trái tim Mị. Ngòi bút Tô Hoài thật tinh tế tài hoa khi lách vào cõi sâu tâm tư của Mị khiến Mị trở thành ‘thật hơn con người thật’.

Mùa xuân rồi cũng qua đi nhưng sức sống tiềm tàng trong Mị đã được khơi dậy và chờ dịp bùng lên. Với nghệ thuật khắc họa tâm lí nhân vật tinh tế Tô Hoài đã đem đến cho nhân vật một hướng đi, một cuộc đời mới. Đó cũng chính là giá trị nhân văn cao đẹp của tác phẩm. Đồng thời cũng cho thấy tài năng của Tô Hoài cùng những đóng góp của ông cho văn học Việt Nam.

Phân tích Mị trong đêm tình mùa xuân học sinh giỏi

Khi nhắc tới tác giả Tô Hoài, người ta thường nhớ ngay đến những tác phẩm gắn liền với con người miền núi. Nổi bật hơn cả phải nhắc đến tác phẩm “Vợ chồng A Phủ”. Qua ngòi bút của Tô Hoài, nhân vật Mị – nhân vật trung tâm của tác phẩm đã được khắc họa rõ nét từng diễn biến tâm trạng, hành động, suy nghĩ của Mị đặc biệt là cảnh Mị trong đêm tình mùa xuân.

Những ngày tháng bị bắt làm con dâu gạt nợ cho nhà thống lí Pá tra giống như địa ngục trần gian với Mị. Ngày ngày, Mị phải quay sợi, thái cỏ ngựa, dệt vải, chẻ củi, đi cõng nước dưới khe suối lên, hái thuốc phiện, giặt đay, xe đay, bung ngô, tước đay thành sợi…. Mị bị đối xử như thể là trâu, là ngựa trong nhà. Chính địa ngục trần gian ấy đã biến một cô gái hồn nhiên, yêu đời, năm nào thành một người phụ nữ vô hồn, vô cảm “ lùi lũi như con rùa nuôi sống xó cửa”. Mị bị những hủ tục mê tín của nhà Pá tra, khiến Mị tin rằng mình đã được cúng trình ma “ Ta là thân đàn bà. Nó đã bắt ta về trình ma nhà nó rồi thì còn biết đợi ngày rũ xương ở đây thôi”. Cho nên, Mị lựa chọn sống nhẫn nhục, thầm lặng, vô cảm, không có chút hi vọng vào sự đổi thay của tương lai.

Thế nhưng mùa xuân trên mảnh đất Hồng Ngài lại về. Khung cảnh thiên nhiên mùa xuân nơi đây thật thơ mộng, tình tứ và bừng sức sống: “ Gió thổi vào cỏ gianh vàng ửng”, “ trong các làng Mèo đỏ, những chiếc váy hoa đã đem ra phơi trên mỏm đá xòe như con bướm sặc sỡ. Hoa thuốc phiện vừa nở trắng lại đổi ra màu đỏ hay, đỏ thẫm, rồi sang màu tím man mát”. Cùng với vẻ đẹp thiên nhiên là không khí náo nức, nhộn nhịp của ngày hội. “ Trai gái, trẻ con ra sân chơi tụ tập đánh pao, đánh quay, thổi sáo, thổi khèn và nhảy”; “ chiêng đánh ầm ỉ”; “ văng vẳng tiếng sáo gọi bạn đầu làng”. Chính cái không khí ấy đã đánh thức tâm trí Mị – nơi bề sâu hun hút trong tâm hồn Mị. Khiến Mị nhớ về những ngày tháng quá khứ tuổi xuân, nghĩ đến đây mà đau thắt lòng, chỉ muốn chết quách đi cho khỏi phải nghĩ. Mị lén lấy hũ rượu, cứ uống ừng ựng từng bát. Uống ừng ực như muốn nuốt trôi những phẫn uốt. Rồi Mị lịm mặt ngồi đấy nhìn mọi người nhảy đồng, người hát, nhưng lòng Mị thì đang sống về ngày trước. Tai Mị văng vẳng tiếng sáo gọi bạn đầu làng. Ngày trước, Mị thổi sáo giỏi. Mùa xuân này, Mị uống rượu bên bếp và thổi sáo. Mị uốn chiếc lá trên môi, thổi lá cũng hay như thổi sáo. Có biết bao người mê, ngày đêm đã thổi sáo đi theo Mị. Nhưng khi tâm trạng bồi hồi, sung sướng vô ngần ấy vừa xuất hiện thì nổi đắng cay, chua xót, u sầu cũng chạy đến vây lấy Mị. Mị ý thức được cảnh ngộ éo le của cuộc đời mình. Mị liền nghĩ đến cái chết: “ Nếu có nắm lá ngón trong tay lúc này, Mị sẽ ăn hết cho chết ngay”. Nhưng rồi, “ tiếng sáo gọi bạn yêu vẫn lửng lơ bay ngoài đường: Anh ném pao, em không bắt; Em không yêu, quả pao rơi rồi…” đã giục giã, thôi thúc Mị, khiến Mị dường như quên hết cảnh ngộ bi thảm hiện tại. Mị đứng lên hành động, tìm lại tự do cho mình. “Mị đến góc nhà lấy ống mỡ, xắn một miếng bỏ thêm vào đĩa đèn cho sáng”. Cái hành động “ quấn lại tóc”, “ với tay lấy cái váy hoa vắt ở phía trong vách”, “ rút thêm cái áo” chuẩn bị đi chơi là sự chiến thắng bất ngờ của bản năng. Bản năng đã làm cho Mị không biết sợ sệt là gì.

Nhưng cũng chính lúc lòng yêu đời đang trỗi dậy mãnh liệt cũng là lúc Mị bị vùi dập một cách tàn nhẫn, không thương tiếc. Mặc dù đang “ thay áo mới, khoác thêm hai vòng bạc vào cổ rồi bị cái khăn trắng lên đầu” để đi chơi nhưng A Sử biết được ý định của Mị, hắn chỉ hỏi một câu: “ Mày muốn đi chơi à?” rồi “ bước lại, nắm Mị, lấy thắt lưng trói hai tay Mị. Nó xách cả một thùng sợi đay ra trói đứng Mị vào cột nhà. Tóc Mị xõa xuống. A Sử quấn luôn tóc lên dây cột, làm cho Mị không cúi, không nghiêng được đầu nữa”. Sau một loạt hành động vô nhân tính, không xứng mặt một người chồng như thế thì hắn đã bỏ đi. Trong bóng tối, dù bị trói như một thứ đồ vật nhưng Mị vẫn sống với bản năng. Mị không biết mình đang bị trói. Mị vẫn nghe tiếng sáo đưa mị đi theo những cuộc chơi, những đám chơi. Mị vẫn nghe lời ca, tiếng hát ngọt ngào, tình tứ vang lên: “ Em không yêu, quả pao rơi rồi. Em yêu người nào, em bắt pao nào…”. Mãi đến lúc Mị “vùng bước đi”, cô mới giật mình trở về với thực tại, mới thấm hiểu rõ cái cảnh ngộ bi thảm của mình: “ Tay chân đau không cựa được” và cô mới thổn thức nỗi lòng, biết mình không bằng con ngựa. Nhưng khi nghe tiếng chó sủa xa xa, đêm đã về khuya thì Mị mới khóc, lòng Mị lại bồi hồi. Trong suốt đêm Mị bị trói đứng như thế, Mị rơi vào tâm trạng lúc tỉnh, lúc mê. Lúc mê lòng lại “ nồng nàn tha thiết nhớ”. Lúc tỉnh thì khắp người bị dây trói thít lại, đau nhức. Đến sáng “ khi bàng hoàng tỉnh thì cô “ sợ quá”, “ cựa quậy”, xem mình còn sống hay chết”. Tâm trạng lo sợ ấy đã thể hiện ý thức về sự sống của Mị. Tâm trạng và hành động của Mị trong đêm tình mùa xuân đã dự liệu cho sự trỗi dậy của sức sống tiềm tàng đã thôi thúc Mị có những hành động táo bạo, mạnh mẽ sau này, cô cắt dây cởi trói để cứu A Phủ thoát khỏi cảnh ngộ bi thảm đồng thời cũng là tự cứu mình.

Bằng ngòi bút khắc họa nội tâm nhân vật sâu sắc, Tô Hoài đã làm nổi bật sức sống tiềm tàng, trẻ trung không dập tắt được của Mị. Đồng thời cũng là một bản cáo trạng đanh thép về tội ác của bọn phong kiến, thần quyền cùng núi cao Tây Bắc.

Phân tích Mị trong đêm tình mùa xuân

Nhắc đến Tô Hoài là nhắc đến một cây bút với khả năng sáng tác dồi dào, phong phú ở nhiều thể loại, mà ở thể loại nào ông cũng để lại những tác phẩm, những dấu ấn xuất sắc từ truyện thiếu nhi, hồi ký, truyện ngắn, tiểu thuyết, kịch bản phim,… Ở mảng văn học hiện thực Tô Hoài đã ghi dấu ấn với tập truyện Tây Bắc bao gồm ba truyện ngắn nói về cuộc sống của người dân tộc miền núi phía Bắc những năm tháng trước cách mạng tháng tám. Trong đó Vợ chồng A Phủ là tác phẩm được biết đến nhiều nhất bởi những giá trị nhân văn, nhân đạo sâu sắc được lồng ghép trong bối cảnh hiện thực đất nước lúc bấy giờ. Có thể nói rằng Tô Hoài chính là người tiên phong “mở đất” khi viết về đời sống của các dân tộc miền núi phía Bắc, đặc biệt hơn là đi sâu vào những bất hạnh và vẻ đẹp tiềm ẩn trong tâm hồn của người phụ nữ dân tộc thiểu số dưới ách áp bức của cả cường quyền, lẫn thần quyền. Mị trong Vợ chồng A Phủ chính là một điển hình cho những số phận bất hạnh, đau khổ tột cùng của vùng trời Tây Bắc, cuộc đời Mị tưởng như đã chết từ khi bước chân vào nhà thống lý Pá Tra, thế nhưng với sức sống mạnh mẽ, khao khát tự do tột độ, trong đêm tình mùa xuân ấy, Mị đã thức giấc, bắt đầu phản kháng, tìm lối thoát cho riêng mình.

Mị xuất thân trong một gia đình nông dân nghèo, bố Mị phải đi vay tiền cưới vợ, món nợ ấy mãi đến khi Mị đã lớn khôn, trở thành một cô gái xinh đẹp, giỏi giang mà vẫn chưa trả hết nợ. Chính món nợ truyền kiếp khốn khổ đó đã kéo theo cuộc đời của Mị xuống những bất hạnh tột cùng. Vì để trả nợ cho cha, Mị phải chấp nhận làm con dâu gán nợ cho nhà thống lý Pá Trá, bị bắt ép chung sống với A Sử, người mà Mị không thương, chấp nhận từ bỏ tình yêu của cuộc đời.

Ngày đầu tiên về là dâu, Mị đã bỏ trốn về nhà, trong tay cầm nắm lá ngón chỉ muốn chết quách đi cho xong, Mị đã cố gắng vùng vẫy, phản kháng để chống lại số phận. Thế nhưng Mị chết rồi thì lấy ai trả nợ cho người cha già, cái hiếu, cái tình đã giữ Mị ở lại với cuộc đời này, thế nhưng Mị sống cũng chẳng khác nào cái xác không hồn, chỉ đơn giản là đang tồn tại. Mang tiếng về làm dâu nhà giàu, nhưng Mị sống không khác gì một nô lệ, làm việc quần quật không kể ngày đêm, liên tục từ mùa này qua tháng khác, chưa từng ngơi nghỉ đến một ngày. Cái khổ sở về thể xác cùng với sự hành hạ về tinh thần khi phải chung sống với người đàn ông vũ phu dường như đã giết chết trái tim, giết chết tâm hồn Mị. Mị tựa như một cỗ máy lao động, suốt mấy năm trời người ta chẳng nghe Mị nói chuyện lần nào, cứ lặng im, “lầm lũi như con rùa trong xó cửa”, đi qua từng năm tháng khổ đau. Rõ ràng là một cô gái xinh đẹp có tài thổi sáo, tuổi đời tầm hai mươi thế nhưng lại sống như một nắm tro tàn, lạnh lẽo, đơn độc, thậm chí không còn cảm nhận được niềm vui sướng hay đau khổ bởi “ở lâu trong cái khổ, Mị cũng quen khổ rồi. Bây giờ Mị tưởng mình cũng là con trâu, mình cũng là con ngựa. Con ngựa chỉ biết ăn cỏ, biết đi làm mà thôi”. Ấy vậy mà trong sự chai lì đến vô cảm, không thiết tha với cuộc đời, Mị vẫn còn nhận thức được cái khổ đau không bằng loài trâu ngựa của người đàn bà sống trong nhà thống lý Pá Tra rằng “Con ngựa, con trâu làm có lúc, đêm còn được đứng gãi chân, nhai cỏ, đàn bà con gái nhà này vùi vào việc cả đêm cả ngày”. Chi tiết nhỏ này đã khắc họa mạnh nỗi đớn đau, bất hạnh cùng cực không chỉ của riêng nhân vật Mị mà là của chung nhiều những thân phận đàn bà khác ở Hồng Ngài, là người nhưng sống kiếp không bằng loài vật nuôi, đớn đau đến tột cùng.

Không chỉ là nỗi đau về thể xác khiến Mị trở nên chai sạn, mà thực tế chính những vết thương trong tâm hồn mới khiến Mị trở nên thờ ơ với tất cả. Từ một cô gái xinh đẹp, thổi sáo, thổi lá giỏi, được biết bao chàng trai si mê, lại có một tình yêu đẹp tưởng như gần đâm hoa kết trái, Mị bỗng trở thành con dâu gán nợ, chịu cảnh chung đụng với một kẻ thô lỗ, bị giam cầm trong một căn phòng tối tăm chỉ có một ô cửa sổ bé bằng lòng bàn tay lúc nào cũng mờ mờ không biết là màu sương hay là màu nắng. Mị phải từ bỏ tất cả những mong ước của đời mình, từ bỏ cuộc sống tự do, chôn vùi tuổi trẻ trong cuộc hôn nhân gán nợ, lấy người chồng sang giàu nhưng chẳng khác nào địa ngục trần gian. Mị không có quyền được lựa chọn, không có một con đường nào khác, cô chỉ còn cách bọc mình lại trong cái vỏ chai lì, lầm lũi để tiếp tục những ngày tháng tối tăm, tuyệt vọng.

Những tưởng cuộc đời Mị cứ mãi thinh lặng, bế tắc và vĩnh viễn bị chôn vùi dưới cái ách của thần quyền và thần quyền, thế nhưng chính đêm tình mùa xuân cùng với tiếng sáo gọi bạn réo rắt – âm thanh của sự sống trong Vợ chồng A Phủ, dường như đã đánh thức tâm hồn Mị. Một tâm hồn chưa chết hẳn, nằm sâu trong nắm tro tàn ấy chính là những hòn than nóng bỏng, vẫn nồng nhiệt niềm khao khát được sống, được tự do của Mị, chỉ trực chờ ngày được phất lên ngọn lửa rực rỡ. Khi mùa xuân đến, những cô gái, chàng trai trẻ tuổi nô nức hẹn hò, người ta khoác lên mình những bộ váy áo màu sắc sặc sỡ, thổi sáo, thổi lá tình tứ suốt ngày này qua ngày nọ. Mị nghe thấy tiếng sáo vọng lại “thiết tha bổi hổi”, trong vô thức mị bất chợt lẩm nhẩm theo bài hát của người vừa thổi, những câu hát mà có lẽ đã lâu lắm rồi Mị không còn nhắc tới. Có thể nói rằng, ở một chi tiết nhỏ này, người ta đã thấy được trái tim vốn chai sạn của Mị hình như đang dần sống lại, bởi lẽ làm gì có người nào lại hát khi tâm hồn đã nguội lạnh. Những câu hát ấy, dù không thành tiếng, thành lời thế nhưng nó lại là tiếng vang của tâm hồn, một tâm hồn khởi sắc, dần bước ra khỏi lớp vỏ chai lì bấy lâu nay vẫn mang.

Sự thay đổi trong tâm hồn Mị càng được bộc lộ rõ ràng thông qua chi tiết Mị uống rượu “Ngày Tết Mị cũng uống rượu. Mị lén lấy hũ rượu, cứ uống ực từng bát”. Trên thực tế Mị ở trong nhà thống lý Pá Tra không hề có một vị trí nào, cô sống cuộc đời còn bần cùng khổ sở hơn cả loài vật nuôi, thế nên việc uống rượu đối với Mị là một sự kiện xa xỉ, thậm chí nếu bị bắt được có lẽ Mị sẽ bị đánh trói, bắt phạt. Dù thế nhưng Mị vẫn lén lấy rượu uống, điều đó giống như là một sự phản kháng, Mị muốn đòi quyền lợi cho mình, cả nhà thống lý đều được uống rượu ăn Tết đủ đầy, Mị cũng muốn được như vậy, Mị muốn một lần được sống như con người ở cái nơi đã mang đến cho Mị biết bao nhiêu là đau khổ. Và cứ thế Mị uống rượu ừng ực, từng bát, uống không phải để thỏa mãn cái niềm khao khát, thèm muốn, mà dường như Mị đang cố uống cho trôi đi hết tất cả những uất ức khổ đau, cũng là cái cách mà cô thể hiện sự phẫn nộ, khó chịu trong lòng bấy lâu nay. Trong men rượu cay, Mị bỗng nhớ về những ngày xa xăm, khi Mị còn chưa bị ép làm dâu nhà thống lý, cô cũng có một cuộc sống tươi đẹp, tương lai đầy hứa hẹn, khi bản thân Mị là người con gái tài sắc vẹn toàn, chăm chỉ lao động, lại có một tình yêu đẹp sắp đơm bông. Thế nhưng chỉ trong một đêm tất cả đã trở thành ác mộng, càng nghĩ Mị lại càng ngẩn ngơ trong hoài niệm. Thế rồi người cũng về hết, còn lại một mình Mị ngồi trơ giữa nhà, trong lòng Mị bỗng nảy ra điều gì đó, Mị đứng dậy đi vào buồng “Mị thấy phơi phới trở lại, trong lòng đột nhiên vui sướng như những đêm Tết ngày trước”. Tâm hồn tưởng đã chết của Mị đã thực sự sống lại một cách diệu kỳ, đã biết bao lâu rồi Mị không còn cảm nhận được cái cảm giác vui sướng, cái phơi phới của một tâm hồn son trẻ, có lẽ là từ lúc Mị bước chân vào nhà thống lý Pá Tra. Không chỉ là về cảm xúc mà dấu ấn chứng minh cho sự sống lại của tâm hồn Mị còn nằm ở nhận thức về cuộc đời về tuổi trẻ của mình “Mị trẻ lắm. Mị vẫn còn trẻ”, đồng thời bộc lộ thành khao khát, ước muốn rằng “Mị muốn đi chơi”. Có thể nói rằng đến lúc này niềm khao khát tự do, khao khát được sống, được hưởng thụ cuộc đời của Mị đã bộc lộ một cách rõ rệt nhất. Mị không còn là người đàn bà trẻ tuổi sống lầm lũi, thinh lặng, chịu đựng trong nhà thống lý Pá Tra với khuôn mặt lúc nào cũng buồn rười rượi nữa, mà đã gần như khôi phục được sự sống quay về với bản tính con người trước kia, một cô gái trẻ đẹp, yêu đời, giỏi thổi sáo, bắt đầu dám phản kháng lại để giành lại hạnh phúc cho bản thân.

Thế nhưng không may rằng dù tâm hồn Mị đã được cởi trói, nhưng thân xác Mị vẫn nằm trong sự khống chế của cường quyền. Trong lúc Mị định thay vào chiếc váy rực rỡ để đi chơi thì A Sử về, nó không cho Mị cái quyền được chơi Tết mà tàn ác túm tóc Mị, rồi trói cô vào cây cột nhà bằng sợi đay, cắt đứt hết những niềm vui sướng vừa nảy nở trong tâm hồn người phụ nữ tội nghiệp. A Sử đi rồi, để lại một mình Mị với căn buồng tối đen, trong hoàn cảnh ấy cứ nghĩ rằng Mị sẽ sụp đổ và tuyệt vọng thêm một lần nữa, nhưng không, “Mị đứng im lặng, như không biết mình bị trói”, lòng Mị vẫn đang nghĩ về những cuộc chơi, những đám chơi mà Mị khao khát. Dường như dây trói của A Sử có chặt hơn nữa, thì cũng chỉ giữ lại được thân xác này của Mị chứ không thể trói buộc được cái tâm hồn khao khát tự do mãnh liệt của cô. Mị bắt đầu phản kháng “Mị vùng bước đi” nhưng dây trói siết lại, “tay chân đau không cựa được”, nghe tiếng ngựa đạp vào vách, Mị lần nữa ý thức được nỗi đau thân phận rằng bản thân thậm chí còn chẳng bằng con ngựa. Bởi lẽ, con ngựa còn được tự do đôi chân mà đạp vào vách, còn Mị cả chân tay đều bị trói cứng không thể cựa quậy, Mị chảy nước mắt, nghĩ về cuộc đời đau khổ của mình bằng một tâm thế xót xa, cái mà bao lâu nay Mị dường như đã bỏ qua.

Đêm tình mùa xuân đã kết thúc bằng việc Mị bị trói đứng trong buồng ngủ, thế nhưng đó không phải là sự kết thúc, mà thực tế rằng tất cả những sự kiện diễn ra tuần tự đều có ý nghĩa dần dà đánh thức tâm hồn đang nép kỹ trong lớp vỏ chai sần của Mị. Cho đến khi Mị hoàn toàn ý thức được nỗi đau thân phận, ý thức được giá trị của bản thân, cùng với niềm khao khát mãnh liệt được sống, được tự do, thì cũng chính là lúc Mị hoàn toàn sống lại một cách đúng nghĩa cả thể xác lẫn tinh thần. Sự kiện A Sử trói Mị chính là tiền đề, khởi đầu cho những sự phản kháng mạnh mẽ, tự giải thoát cho người khác và cho chính bản thân Mị, để tìm đến một cuộc đời, một tương lai mới tốt đẹp hơn.

Mị trong Vợ chồng A Phủ là một nhân vật điển hình cho nhiều đồng bào miền núi phía Bắc có số phận bất hạnh, phải chịu cảnh áp bức bóc lột của cả cường quyền và thần quyền trong giai đoạn trước cách mạng tháng tám. Với tình cảm gắn bó tha thiết và đôi mắt thấu hiểu của mình Tô Hoài không chỉ phản ánh hiện thực xã hội đầy khắc nghiệt mà còn thông qua đó bộc lộ những vẻ đẹp tiềm ẩn trong từng nhân vật, mà ở Mị là vẻ đẹp tài năng, nhan sắc, nhân cách, sự khao khát tự do mãnh liệt, tình yêu cuộc sống tha thiết, sự phản kháng mạnh mẽ đối với những bất công mà cô phải gánh chịu, để tự giải thoát cho chính bản thân và cả người khác.

Phân tích Vợ chồng A Phủ trong đêm tình mùa xuân

Tô Hoài là nhà văn lỗi lạc với số lượng tác phẩm nhiều kỷ lục trong nền văn học Việt Nam đương đại, sáng tác của ông thể hiện sự thật đời thường bằng ngôn ngữ giản dị, gần gũi. Truyện ngắn “Vợ chồng A Phủ” in trong tuyển tập “Truyện ngắn Tây Bắc” là một tác phẩm tiêu biểu vẫn giữ được sức hấp dẫn trong mắt nhiều thế hệ độc giả dù đã hơn nửa thế kỷ trôi qua. Tác phẩm xoay quanh số kiếp mà nhân vật Mị đã sống, đặc biệt thể hiện diễn biến nội tâm của cô trong từng thời kỳ, và đêm tình mùa xuân là cảnh có tác động lớn đến diễn biến tâm lý và hành động của cô gái.

Tại sao sau bao nhiêu năm sống như con rùa bị dồn vào đường cùng và đã chấp nhận kiếp sống trâu ngựa, sức sống của Mị bỗng trỗi dậy trong đêm tình mùa xuân? Có phải không khí mùa xuân bất chợt ập đến với những bữa tiệc xuân, những sắc màu váy dài rực rỡ và những cuộc chơi đã làm ảnh hưởng đến Mị? Hay không phải màu sắc hay mùa xuân, mà là tiếng sáo quen thuộc. Tiếng sáo gọi bạn được nhiều người biết đến, đi vào nếp sống của người Hồng Ngài, họ dùng tiếng sáo để bày tỏ tình yêu, để bày tỏ tấm lòng. Nghe tiếng sáo Mị lại nhớ về quá khứ, tiếng sáo đưa tôi vào những cuộc chơi, hình ảnh cây sáo quan trọng đến nỗi nó được nhắc đi nhắc lại hơn chục lần trong tác phẩm. Tiếng sáo đã đánh thức cô gái tưởng mình đã chết về mặt tinh thần được sống lại quá khứ tươi đẹp, cái thời mà cô đấu tranh cho tự do và tình yêu. Tiếng sáo tác động mạnh mẽ đến sức sống tiềm tàng của Mị. Bên cạnh tiếng sáo, men rượu cũng là tác nhân khiến Mị thay đổi. Mị nuốt từng bát, uống như một kẻ say, uống để quên đi hiện tại đau khổ, tủi nhục và cũng để không nhớ đến tương lai mờ mịt, không một tia hy vọng. Hành động này nói lên nỗi oan, nỗi buồn tủi trong lòng cô gái nhưng cũng tiếp thêm sức mạnh để đánh thức sức sống.

Từ những chất xúc tác bên ngoài ấy cộng với bản tính mạnh mẽ, hoạt bát, trong Mị đã nảy sinh sức sống mãnh liệt trong một đêm xuân. Những cảm xúc dịu dàng này làm Mị nhớ lại quá khứ – một quá khứ đẹp đẽ mà Mị không bao giờ dám sống lại. Ngày ấy Mị vừa thổi sáo hay vừa có sắc đẹp đã khiến bao chàng trai Hồng Ngài mê mẩn, ngày đêm thổi sáo đi theo. Những kỷ niệm đẹp đẽ đó khiến Mị cảm thấy tươi mới trở lại và Mị nhận ra rằng mình vẫn còn trẻ. Mị vẫn còn sống và Mị phải làm điều gì để chứng minh điều đó. Điều đầu tiên Mị muốn làm khi trải nghiệm lại cảm giác đó là ra ngoài đi chơi. Bao nhiêu năm sau khi cưới về nhà thống lý Pá Tra làm vợ A Sử, Mị không đi chơi xuân, mặc cho những người phụ nữ có chồng khác vẫn đi chơi. Mị muốn ra ngoài, không muốn sống trong căn phòng đóng kín chỉ có một ô cửa sổ nhỏ, ngày nào cũng không thấy dù là sáng hay tối. Cô bắt đầu chuẩn bị, mặc một chiếc váy hoa, thêm dầu vào đèn để thắp sáng căn phòng tối và thắt bím tóc. Đây là những hành động được coi là sự phản kháng của Mị, nó bắt đầu phản ứng lại với cuộc sống, khơi dậy những cảm xúc. Nhưng ngọn lửa cuộc đời vừa bùng cháy rực rỡ thì vụt tắt, kẻ độc ác đó không ai khác chính là A Sử – con trai nhà thống lí và cũng là chồng Mị. Anh ta về nhà bất ngờ và nghĩ thật lạ khi Mị chuẩn bị ra ngoài. Người này đã trói Mị , dã man hơn còn quấn tóc Mị vào một cái sào, không cho Mị cử động, nhưng dù có trói, nhưng chất cồn trong người Mị vẫn còn nồng nặc, chế ngự tâm trí cô. Mị nghe tiếng sáo, tiếng sáo gọi bạn tình của ai mà như gọi con tim, Mị bước đi trong vô thức, anh muốn đi theo tiếng sáo tình này. Nhưng những sợi dây cứa vào da và nỗi đau thể xác đã đánh thức cô dậy. Cô phải trở lại với thực tế cay đắng rằng vị trí của cô không thể sánh được với con ngựa nhà thống lí.

Sự thức tỉnh của Mị trải qua toàn bộ quá trình phát triển, từ những cảm xúc thoáng qua về quá khứ cho đến việc phản kháng và cuối cùng nhận ra một điều quan trọng. Mị đã từng nghĩ mình là trâu, ngựa của thống đốc, đã là trâu, ngựa rồi thì không có suy nghĩ, chỉ biết ăn và làm, nhưng giờ Mị đã hiểu, ở trong nhà này, Mị còn không bằng con trâu, con ngựa. Sự hồi sinh sức sống này là do nguyên nhân khách quan của tiếng sáo và rượu mạnh. Tất cả đều là bàn đạp để tạo ra những hành động mạnh mẽ của Mị tự giải thoát cho mình sau đó.

Bằng nghệ thuật miêu tả tâm lí và sử dụng ngôn ngữ giản dị, phổ quát, Tô Hoài dường như đã vẽ ra trước mắt người đọc hình ảnh một người phụ nữ mạnh mẽ, dù bị bạo hành nhưng vẫn tiềm ẩn một sức sống mãnh liệt bên trong, chỉ tìm mọi cách để hồi sinh, để bùng cháy.

Phân tích nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân

Với nhà văn Tô Hoài “Nhân vật là trụ cột của sáng tác, phải chuẩn bị nhân vật trước tiên” cho nên ông đã rất thành công khi xây dựng nhân vật Mị và A Phủ trong tác phẩm “Vợ chồng A Phủ”. Ngòi bút miêu tả tâm lí của Tô Hoài đã đạt tới phép “biện chứng tâm hồn”, điều đó được thể hiện rõ ràng qua diễn biến tâm trạng nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân với nhiều cảm xúc khó hiểu nhưng ẩn chứa một sức sống tiềm tàng mãnh liệt.

Tô Hoài (1920) là một trong những cây bút văn xuôi hiện đại hàng đầu của nền văn học hiện đại Việt Nam với nhiều sáng tác phong phú thiên về phong tục và những sinh hoạt đời thường của con người. Tác phẩm “Vợ chồng A Phủ” được viết năm 1952 và in trong tập “Truyện Tây Bắc”. Đây chính là kết quả của chuyến đi với bộ đội vào giải phóng Tây Bắc dài 8 tháng của nhà văn khi được hòa mình vào những phong tục tập quán của người dân miền núi.

Mị là một cô gái xinh đẹp nhưng gia cảnh lại chẳng mấy giàu có. Thế nhưng cố vẫn rất yêu đời và có tài thổi kèn lá hay như thổi sáo. Trong những đêm tình mùa xuân “trai đến đứng nhẵn cả chân vách đầu buồng Mị” chứng tỏ mị có sức hấp dẫn như một bông hoa rừng Tây Bắc vậy. Người ta thường hay nói “Hồng nhan bạc phận” và với Mị cũng vậy, sóng gió bắt đầu ập đến với cô kể từ khi cô bị bắt làm dâu gạt nợ nhà thống lí Pá Tra. Mị có thái độ phản đối trước những lệ tục cổ hủ, nghiệt ngã tồn tại trong xã hội phong kiến trước cách mạng, Mị nói với cha rằng “bố đừng bán con cho nhà giàu”. Những ngày sống trong nhà thống lí, Mị cảm thấy mình không bằng thân con trâu, con ngựa, Mị “lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa”. Mị đã muốn tự tử nhưng nghĩ đến cha Mị lại không tự tử, sống trong cái khổ lâu dần Mị cũng không còn nghĩ đến cái chết nữa. Điều đặc biệt ẩn chứa bên trong của một cô gái tưởng chừng như yếu đuối ấy lại có một dòng nhựa sống vô cùng mãnh liệt. Tâm hồn Mị như được hồi sinh trong đêm tình mùa xuân với những giai điệu của tiếng sáo, tiếng nhạc và rồi sức sống của Mị được đẩy lên cao trào trong đêm đông, Mị đã cắt dây trói cứu A Phủ – người có cùng cảnh ngộ với Mị để cùng nhau trốn thoát khỏi nhà thống lí Pá Tra.

Thiên nhiên vốn là ngoại cảnh nhưng nó cũng có tác động vô cùng to lớn đối với tâm trạng của con người. Thiên nhiên Tây Bắc rạo rực khi xuân về khiến cho Mị cũng dần thay đổi, không còn u buồn như trước nữa. Khung cảnh thiên nhiên Tây Bắc thật đẹp “gió thổi vào cỏ gianh vàng ửng”, “gió và rét rất dữ dội” cho thấy sự biến chuyển của đất trời đang từ mùa đông khắc nghiệt đang chuyển biến dần sang mùa xuân ấm áp. Cuộc sống của con người cũng thật sinh động bởi những màu sắc rực rỡ của “những chiếc váy hoa đã đem ra phơi trên mỏm đá xòe như con bướm sặc sỡ”, rộn ràng bởi tiếng cười đùa của đám trẻ trên sân chơi trước nhà hay những tiếng sáo lấp ló ngoài đầu núi như dội vào tâm hồn Mị. Mị ngồi nhẩm thầm lời bài hát của người đang thổi sáo. Lời bài hát tuy giản dị, mộc mạc nhưng hàm chứa lẽ sống đầy phóng khoáng, tự do của con người:

“Mày có con trai con gái rồiMày đi làm nươngTa không có con trai con gáiTa đi tìm người yêu”

Người ta thường chỉ hát khi có điều gì thôi thúc họ và Mị cũng hát vì có một mùa xuân đang thức dậy ngay cả trong lòng Mị. Có lẽ, tiếng hát trong lòng Mị chính là một biểu tượng nghệ thuật cho thấy sức sống bắt đầu được hồi sinh sau những chuỗi ngày Mị sống trong tủi nhục, u buồn. Mị uống rượu, Mị “cứ uống ực từng bát” như muốn nuốt hận vào lòng để quên đi thực tại và nén sâu nỗi xót xa tủi nhục vào trong lòng. Hơi men của rượu đã làm thức dậy trong đầu Mị những kỉ niệm ngày xưa “tai Mị văng vẳng tiếng sáo gọi bạn đầu làng”, “có biết bao nhiêu người mê, ngày đêm đã thổi sáo đi theo Mị”. Mị thấy phơi phới trở lại, trong lòng đột nhiên vui sướng như những đêm ngày trước. Đây là cảm giác vui sướng nhất của Mị trong suốt cả quãng đời khi Mị còn được tự do. Mị có ý thức rất rõ về mình “Mị trẻ lắm. Mị muốn đi chơi” như bao người có chồng vẫn đi chơi ngày Tết. Mị lại nghĩ đến cái chết, đây là lần thứ hai trong cuộc đời Mị nghĩ đến nó nhưng ý nghĩ đó vụt đến rồi vụt biến mất. Nếu như lần thứ nhất Mị nghĩ đến cái chết để giải thoát khi bị bắt về làm dâu gạt nợ nhà thống lí Pá Tra thì lần thứ hai Mị nghĩ đến cái chết để tỏ rõ sự phản kháng mãnh liệt với hoàn cảnh bi đát của mình. Tiếng sáo gọi bạn yêu vẫn còn văng vẳng bên tai Mị khiến cho Mị cũng chẳng buồn nghĩ đến cái chết nữa, nhịp sống của mùa xuân vẫn khơi dậy trong lòng Mị những ý thức muốn sống, cô có nhu cầu đi chơi.

Tâm hồn và thể xác của con người luôn là một thể thống nhất và không thể tách rời. Khi Mị vui Mị cũng muốn làm nhiều việc ý nghĩa cho cuộc đời mình hơn. Mị đến góc nhà lấy ống mỡ xắn một miếng bỏ vào đĩa đèn cho sáng, ánh sáng của ngọn đèn trong căn buồng Mị chính là ánh sáng của sự sống, nó đang được chắt chiu trong cái khắc nghiệt của hoàn cảnh và Mị đã lấy ánh sáng trong lòng mình để thắp sáng cuộc đời. Mị cuốn lại tóc, với lấy cái váy hoa cho thấy sức sống của Mị đã được trở về với vẻ đẹp nữ tính. Điều này gắn với quy luật tâm lí của người phụ nữ khi có khát vọng về tình yêu trong cuộc sống thì họ rất có ý thức chăm sóc bản thân nhưng khi mất đi hạnh phúc thì họ không còn nâng niu, trân quý tài sản quý giá như vẻ đẹp nữ tính ấy nữa. Mị chuẩn bị mọi thứ cho tươm tất để được hòa vào sắc xuân như thời còn ở với bố, Mị cũng chuẩn bị đi chơi như bao người nhưng sức sống của Mị nhanh chóng bị đàn áp bởi A Sử. Hắn lấy cái thắt lưng trói đứng Mị vào cột nhà, tắt đèn và khép cửa buồng lại giống như việc đi chơi của Mị đã bị dập tắt ngay tại giây phút này. Ngay trong hoàn cảnh đó Mị vẫn sống với một trạng thái vô cùng lạ lùng “Trong bóng tối Mị đứng im lặng như không biết mình đang bị trói”, Mị vẫn nghe thấy tiếng sáo còn vang bên tai nhưng Mị vùng lên để bước đi thì chân tay đau không thể cựa được. Tưởng chừng như A Sử trói Mị để cản bước cô đi chơi nhưng A Sử chỉ có thể cầm tù Mị về thể xác mà không thể trói buộc tâm hồn Mị. Tiếng sáo xuất hiện đã đưa Mị trở về với thực tại, giúp Mị ý thức được tình cảnh đau khổ “Mị không nghe tiếng sáo nữa”, “Mị thổn thức nghĩ mình không bằng con ngựa”. Ngòi bút của Tô Hoài đã thật sự tinh tế khi miêu tả sức sống bền bỉ trong tâm hồn Mị, nó như một hạt mầm căng tràn nhựa sống để thức dậy xuyên qua lớp đất đá vươn tới bầu trời tự do khi mùa xuân về.

Để miêu tả diễn biến tâm trạng nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân, nhà văn Tô Hoài đã phát hiện ra hai mặt tưởng như đối lập mà thống nhất trong tính cách của nhân vật Mị. Đó chính là con người tưởng chừng như cam chịu nhưng lại có sức phản kháng mạnh mẽ, khao khát tự do hạnh phúc từng bước vươn dậy để tạo nên một sức mạnh không gì có thể hủy diệt được. Nhà văn đã thành công ở nghệ thuật khắc họa nhân vật. Ngòi bút của Tô Hoài đã diễn tả tinh tế, chân thực những biểu hiện tâm lí phức tạp đầy mâu thuẫn của Mị. Mị là kiểu nhân vật tâm trạng, được miêu tả chủ yếu ở đời sống nội tâm. Nhà văn đã sử dụng nghệ thuật trần thuật, truyện được kể chủ yếu ở ngôi thứ ba từ điểm nhìn của những người ở Hồng Ngài như hòa vào tiếng nói bên trong của nhân vật để nói lên nỗi lòng của Mị.

Nhân vật Mị trong “Vợ chồng A Phủ” chính là hiện thân cho sức sống của con người lao động miền núi trong chế độ cũ phải chịu nhiều áp bức, bóc lột. Nhà văn đã khám phá ra vẻ đẹp ẩn chứa trong tâm hồn của những con người bị vùi dập. Mị tưởng chừng như đã trở thành vật vô tri vô giác trong nhà thống lí nhưng vẫn tiềm tàng sức sống mãnh liệt trong đêm tình mùa xuân. Qua nhân vật Mị, ta thấy được niềm thương cảm của tác giả trước những thân phận bất hạnh, nhà văn đã phát hiện, trân trọng và khẳng định vẻ đẹp của họ khi họ hướng tới ánh sáng của cách mạng.

Phân tích Mị trong đêm tình mùa xuân hay nhất

Tô Hoài là một trong những cây bút văn học vô cùng xuất sắc, cho ra đời nhiều tác phẩm nổi tiếng và đưa vào giảng dạy. Trong cuộc đời hoạt động nghệ thuật của mình ông đã nhận được rất nhiều giải thưởng danh giá. Hơn 60 năm lao động nghệ thuật, ông có gần 200 đầu sách thuộc nhiều thể loại khác như như truyện kí, tiểu thuyết… Những tác phẩm văn học của ông thường có lối trần thuật hóm hỉnh, sinh động, vốn từ giàu có và nhiều khi bình dân, thông tục. Khi đọc truyện người đọc cảm nhận thấy tác phẩm rất thật, rất chân thành, cảm nhận được tấm lòng nhà văn dành cho nhân vật của mình nên tác phẩm rất có sức hút lôi cuốn, lay động người đọc.

Một trong những tác phẩm để đời của Tô Hoài phải kể đến Vợ Chồng A Phủ và đoạn trích nổi bật nhất tác phẩm chính là diễn biến tâm trạng Mị trong đêm tình mùa xuân. Đây là đoạn trích thể hiện cho vẻ đẹp đầy sức sống tiềm tàng mãnh liệt của người phụ nữ bị áp bức.

Sức sống tiềm tàng vốn là sức sống của con người, khi bị hoàn cảnh bên ngoài tác động vào dù là khó khăn, gian khổ thế nào cũng không thể che khuất đi, thậm chí sức sống ấy luôn thường trực như ngọn lửa, chỉ chờ cơ hội là bùng cháy, trỗi dậy. Sức sống ấy luôn có ở trong người con gái nhỏ bé vùng Tây Bắc – Mị trong tác phẩm Vợ chồng a Phủ của Tô Hoài.

Nếu đọc đoạn đầu tác phẩm ta sẽ thấy hình ảnh một cô gái lầm lũi ngồi quay sợi gai bên tảng đá. Cô gái ấy nhìn thiếu sức sống, sống mà như đã chết, ánh mắt chỉ nhìn về một hướng vô định. Dù cô gái ấy có làm gì đi nữa như thái cỏ ngựa, dệt vải hay chẻ củi, cõng nước thì cô ấy cũng cúi mặt buồn rười rượi. Thoạt đầu khi đọc tác phẩm, người đọc cảm thấy đây là nhân vật nhu nhược, sóng hèn và có lẽ bị tra tấn quá nhiều dẫn đến tinh thần không được ổn định và vô định.

Nhưng ngược dòng quá khứ, trở về thời cô Mị chưa làm dâu nhà thống lý Pá Tra chúng ta sẽ bắt gặp hình ảnh một cô gái tuổi đôi mươi, xinh đẹp, tràn đầy sức sống và hi vọng.

Mị xinh đẹp, Mị nhiều người yêu, người xếp ở ngõ nhiều đến nỗi bố mẹ không thể ngủ được vì tiếng chó sủa. Trai đứng nhẵn cả chân vách đầu buồng Mị. Mị là cô gái người Mông trẻ trung, hồn nhiên, Mị thổi sáo rất giỏi đến nỗi bao nhiêu chàng trai say mê “Mùa xuân đến, Mị uống rượu bên bếp và thổi sáo. Mị uốn chiếc lá trên môi, thổi lá cũng hay như thổi sáo. Có biết bao nhiêu người mê, cứ ngày đêm thổi sáo đi theo Mị hết núi này sang núi khác.”

Mị cũng có người yêu, Mị cũng muốn đi theo tiếng gọi của tình yêu, vì Mị còn trẻ. Mị ý thức được điều này nên Mị sống hạnh phúc, vui trẻ.

Không chỉ vậy, Mị còn rất hiếu thảo với cha mẹ. Khi biết cha mẹ muốn bán mình gán nợ Mị ý thức được tự do, cầu xin cha mẹ để Mị làm nương ngô trả nợ. Chỉ qua một vài yếu tố về cuộc đời của Mị trước lúc làm dâu nhà thống lý Pá Tra chúng ta cũng thấy được rằng Mị là người khao khát sống tự do, khao khát hạnh phúc và có sức sống mãnh liệt tiềm tàng.

Khi về làm dâu nhà thống lý Pá Tra, người đọc cảm thấy dường như sức sống ấy đã không còn. Vì chúng ta chỉ bắt gặp hình ảnh cô Mị lúc nào cũng buồn rười rượi, ánh mắt cúi xuống vô định. Muội bị bóc lột không khác gì trâu ngựa, trâu ngựa làm còn được nghỉ, được cho ăn, còn đàn bà nhà này thì chỉ biết vùi đầu vào công việc không được nghỉ ngơi. Ở nhà thống lý Pá tra không khác gì địa ngục trần gian với đủ loại cực hình như đánh, phạt, trói…

Trong hoàn cảnh như thế này, một cô gái mới lớn chưa trải sự đời chỉ biết sống qua ngày, lầm lũi như con rùa: “Mỗi ngày Mị càng không nói, lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa. Ở buồng Mị nằm, kín mít, có một chiếc cửa sổ một lỗ vuông ấy mà trông ra. Đến bao giờ chết thì thôi.” Dường như chúng ta thấy cô Mị không còn sức sống nữa, phó mặc cho cuộc đời, cứ sống vậy đến khi nào chết thế là hết một đời.

Căn phòng Mị ở có khác nào buồng giam, chỉ có một ô cửa nhỏ duy nhất nhìn ra ngoài để thấy ánh sáng. Nhưng chính hoàn cảnh này đã làm nền cho sức sống mãnh liệt tiềm tàng trong Mị. Sức sống ấy chưa có đủ điều kiện để bùng cháy, trỗi dậy. Chỉ cho đến khi vào đêm tình mùa xuân, sức sống mãnh liệt trong trái tim người con gái nhỏ bé mới trỗi dậy để thay đổi cuộc đời Mị và A Phủ.

Trước đêm tình mùa xuân, khi mới về làm dâu sức sống mãnh liệt đã trỗi dậy đó là khi Mị về nhà và cầm theo lá ngón. Mị có ý định tử tự bằng lá ngón vì không chấp nhận được cuộc sống mất tự do.

Mị trốn về nhà, hai tròng mắt còn đỏ hoe. Trông thấy bố, Mị quỳ, úp mặt xuống đất, nức nở. Bố Mị cũng khóc, đoán biết lòng con gái:

– Mầy về chào lạy tao để mày đi chết đấy à? Mày chết nhưng nợ tao vẫn còn, quan lại bắt trả nợ. Mày chết rồi không lấy ai làm nương ngô, trả được nợ, tao thì ốm yếu quá rồi. Không được con ơi!

Mị chỉ bưng mặt khóc. Mị ném nắm lá ngón (một thứ lá độc) xuống đất. Nắm lá ngón Mị đã đi tìm hái trong rừng. Mị vẫn giấu trong áo. Thế là Mị không đành lòng chết. Mị chết thì bố Mị còn khổ hơn bao nhiêu lần bây giờ.

Mị đã ý thức được sự tự do và ý nghĩa của cuộc sống. Sức sống ấy đã có cơ hội trỗi dậy nhưng lại bị dập tắt ngay vì lòng hiếu thảo còn cao hơn. Mị đành chấp nhận cuộc sống và có lẽ trong đêm tình mùa xuân lần này, Mị đã sống lại.

Mị nghe thấy những âm thanh bên ngoài cuộc sống, âm thanh của mùa xuân. Đó là tiếng trẻ con chơi quay, tin nghịch, đốt những lều quanh nương, tiếng sáo gọi bạn tình. Tất cả những âm thanh ùa vào trong tâm trí, đánh thức mọi kỉ niệm trong quá khứ của Mị. Mùa xuân những năm Mị chưa đi làm dâu, Mị cũng thổi sáo, cũng váy hoa, cũng nhiều người theo đuổi, Mị cũng yêu cũng có khát vọng được yêu và hạnh phúc. Tất cả như tái hiện lại rõ mồn một trong đêm tình mùa xuân. Mị lẩm nhẩm theo lời bài hát, đây là sự biến đổi đầu tiên trong tâm trí Mị. Một tâm hồn chai sạn, tự cho mình là con trâu con ngựa, sống quen với cái khổ rồi nên cũng không khao khát gì. Vậy mà hôm nay Mị lại nghe thấy âm thanh mùa xuân, nhẩm theo lời bài hát, nhớ tới thanh xuân tươi đẹp và khao khát tình yêu.

Mị đã ý thức được sự tồn tại của bản thân “Mị thấy phơi phới trở lại, trong lòng đột nhiên vui như những đêm Tết ngày trước. Mị trẻ. Mị vẫn còn trẻ. Mị muốn đi chơi.” Khi đã thấy được giá trị và sự tồn tại của bản thân thì đây chính là cột mốc quan trọng đánh dấu sự bứt phá trong tâm trí của Mị. Đó là Mị muốn chấm dứt sự tù đày này, Mị muốn được đi chơi.

Nhưng suy nghĩ muốn đi chơi vừa nảy ra chưa kịp hành động thì Mị đã bị A Sử bắt trói vào cột nhà “Tóc Mị xõa xuống. A Sử quấn luôn tóc lên cột, Mị không cúi, không nghiêng được đầu nữa. Trói xong, A Sử thắt cái thắt lưng xanh ra ngoài áo rồi phẩy tay tắt đèn, đi ra khép cửa buồng lại”. Nhưng A Sử chỉ trói được phần xác của Mị mà thôi, còn tâm hồn của Mị đang bay lơ lửng theo tiếng sáo. Trái tim và tâm trí của mị đang sống lại mãnh liệt, Mị nào có quan tâm đến việc A Sử trói mình.

Có thể nói, Mị luôn tiềm tàng sức sống mãnh liệt, sức sống ấy đã cháy âm ỉ trong lòng người con gái Tây Bắc và cơ hội đã đến để ngọn lửa khát khao sống bùng lên. Mị vẫn đang mơ về đêm tình mùa xuân, mơ về tự do “Trong bóng tối, Mị đứng im, như không biết mình đang bị trói. Hơi rượu còn nồng nàn. Mị vẫn nghe thấy tiếng sáo đưa Mị đi theo những cuộc chơi”.

Mị cứ đứng như thế tới sáng mới bừng tỉnh. Cả một đêm bị trói mà Mị vừa mê vừa tỉnh, hơi rượu phả vào, tâm hồn vẫn thả theo tiếng sáo. Dường như khát vọng sống quá mãnh liệt đến nỗi con người ta quên đi đau thương của thực tại. Đến lúc bừng tỉnh, Mị mới biết mình bị trói, mới thấy đau. Mị lại trở về cái xác không hồn.

Nhưng sức sống ấy vẫn còn vẫn âm ỉ khi Mị sợ mình bị bỏ quên mà chết. Con người ta còn tham sống thì sẽ còn sợ chết và khao khát sống mãnh liệt hơn bao giờ hết. Mị nhớ đến câu chuyện nhà Thống Lý Pá Tra xưa có người vợ bị trói, chồng đi chơi ba ngày về thì người vợ đã chết “Mị sợ quá, Mị cựa quậy. Xem mình còn sống hay chết.”

Vẫn còn thấy mình đau nghĩa là còn muốn sống. Chỉ khi nào không còn muốn cảm nhận gì nữa, dù đau về thể xác hay tinh thần mà mình bàng quang không quan tâm thì có lẽ khi ấy, sức sống tiềm tàng không còn nữa và lụi tàn như đám tro tàn. Nhưng Mị vẫn còn cảm thấy, vẫn sợ chết, vẫn cựa mình và thấy cổ tay, đầu , bắp chân bị dây trói siết lại, đau đứt từng mảnh thịt.

Mở đầu tác phẩm là sự lầm lũi như con rùa của Mị và các tình tiết được đẩy dần lên làm trỗi dậy sức sống tiềm tàng trong con người Mị. Sức sống ấy luôn có và khi cơ hội đã búng cháy và trong đêm tình mùa xuân, người đọc đã cảm nhận rõ sức sống mãnh liệt của Mị. Phải thương và hiểu nhân vật của mình thế nào, Tô Hoài mới có thể tạo nên một tình huống đặc biệt, là nút mở cho câu chuyện, giúp cuộc đời của Mị sang một trang mới.

………………….

Tải file tài liệu để xem thêm bài văn mẫu phân tích Mị trong đêm tình mùa xuân

Back to top button
Luck8 | Luck8