1. Dàn ý cảm nhận bài thơ Từ ấy chi tiết nhất:
Mở bài: giới thiệu tác giả tác phẩm
Thân bài:
* Tâm trạng vui sướng của nhân vật trữ tình khi bắt gặp lí tưởng cộng sản
– Thời điểm “Từ ấy”: là thời điểm Tố Hữu giác ngộ Cách mạng và được dẫn dắt vào con đường giải phóng dân tộc.
– Hình ảnh ẩn dụ: “nắng hè”, “mặt trời chân lí” => thể hiện niềm vui tìm được lẽ sống cao cả cho cuộc đời trong những ngày đầu Cách mạng
– Các từ láy: “nắng”, “chói”, “bừng”, “rất rộn” => khẳng định lý tưởng cộng sản, mở ra cho thế giới tinh thần một nhận thức mới khiến tâm hồn vui vẻ phấn chấn.
=> Khổ thơ là niềm vui của tác giả khi được giác ngộ lí tưởng cộng sản
* Lý tưởng cộng sản làm thay đổi nhận thức sâu sắc của nhân vật trữ tình
– Đại từ nhân xưng “tôi”: bộc lộ sâu sắc ý thức cá nhân
– Các từ “buộc”, “trang trải”: thể hiện sự gắn bó, chia sẻ của nhà thơ với quần chúng lao động.
– Các từ “mọi người”, “trăm nơi”, “hồn khổ”: chỉ quần chúng lao động trên mọi miền đất nước.
– Hình ảnh ẩn dụ “khối đời”: làm hiện rõ quan niệm sống trừu tượng
=> Khổ thơ là mối quan hệ của cái tôi cá nhân với cái tôi cộng đồng. Khi cái tôi hòa nhập với cái tôi chung sẽ tạo nên sự sống kết nối, tạo nên sức mạnh to lớn.
* Lí tưởng cộng sản giúp nhà thơ vượt qua tình cảm ích kỉ, hẹp hòi để có tình bạn giai cấp với quần chúng lao động.
– Cấu trúc xác định “tôi…là” được sử dụng xuyên suốt khổ thơ tạo nhịp điệu khoẻ khoắn, nhấn mạnh tình cảm gắn bó bền chặt với cộng đồng của nhà thơ.
– Điệp ngữ “của” kết hợp với hệ thống đại từ chỉ quan hệ huyết thống “anh”, “em”, “con”: tình cảm của nhà thơ đối với quần chúng thân thiết, gắn bó như anh em ruột thịt.
– Điệp ngữ “vạn” kết hợp với các hình ảnh “ nhà”, “vạn kiếp phôi pha”, “vạn đầu em nhỏ”: tượng trưng cho những số phận bất hạnh, vất vả, nhỏ bé trong xã hội. Từ đó nói lên tình yêu giai cấp, bao la.
=> Tố Hữu đã tự nguyện chọn một vị trí trong lòng dân tộc, coi mình là thành viên trong đại gia đình của quần chúng lao động => thể hiện tinh thần dân tộc và tính nhân văn sâu sắc
* Nội dung, nghệ thuật của bài thơ
– Giá trị nghệ thuật:
+ Sử dụng nghệ thuật ẩn dụ, so sánh độc đáo
+ Nhịp thơ dồn dập.
+ Diễn tả tâm trạng vui sướng, say mê của nhà thơ khi tiếp nhận lí tưởng cộng sản
Giá trị nội dung:
+ “Từ ấy” là bản tuyên ngôn về nhận thức, quan điểm của Tố Hữu
+ Tuyên ngôn nhận thức: nhà thơ nguyện đi theo ánh sáng của Đảng, gắn bó với quần chúng lao động
+ Tuyên ngôn về nghệ thuật: sáng tạo văn học không được viễn vông, nghệ sĩ phải đứng vào hàng ngũ, gần gũi quần chúng.
+ Từ đây, Tố Hữu chính thức định hình phong cách của một nhà thơ trữ tình chính trị.
Kết bài: đánh giá lại giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật.
2. Những bài cảm nhận Từ ấy hay nhất:
2.1. Bài mẫu 1 – Những bài cảm nhận Từ ấy hay nhất:
Tố Hữu – một trong những bài thơ trữ tình chính trị hay nhất của nền văn học chiến tranh cách mạng Việt Nam. Ông đã thổi vào thơ ca cách mạng một sức sống mãnh liệt – sự say mê, nhiệt huyết của một người lính trẻ, với giọng nói ngọt ngào, chân chất của người xứ Huế mộng mơ, thơ Tố Hữu dường như đã thấm vào đó – thấm nhuần chân lý thời đại, chân lý giác ngộ cách mạng, khi bắt gặp lý tưởng của Đảng:
Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lí chói qua tim
Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim
Từ ấy là tập thơ đầu tay của Tố Hữu (1937 – 1947). Đây là chặng đường đầu tiên trong mười năm làm thơ của Tố Hữu, cũng như nhiều năm hoạt động hăng say, say mê từ giác ngộ qua thử thách đến trưởng thành của người thanh niên cách mạng trong một giai đoạn lịch sử sôi động. Nhiều sự kiện quan trọng đã diễn ra làm lung lay và biến đổi sâu sắc xã hội Việt Nam.
Có thể nói, từ này đánh dấu một bước trưởng thành trong hồn thơ Tố Hữu, đây là lời khẳng định lý tưởng của người lính trẻ khi có Đảng lãnh đạo.
Trong bài thơ này, Tố Hữu đã bộc lộ những cảm xúc mãnh liệt đột ngột, những cảm xúc chân thật của một trái tim khao khát giác ngộ, đi theo chân lý cách mạng, tìm con đường cho tương lai. Mở đầu bài thơ, tác giả dùng từ ấy rất hay – Không biết từ bao giờ, không biết thói quen, chẳng phải rồi, rồi, ngày ấy… người ta đã dùng từ ấy, cụm từ đó, để mô tả cảm giác của họ khi gặp được cuộc sống lý tưởng của mình. Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ – là câu thơ như chợt bừng tỉnh sau đêm dài mộng mị, qua từ láy, câu thơ trở nên có hồn hơn, trở nên đầy tâm trạng khi lo âu, có khi rạo rực, xao xuyến và rạo rực. Tố Hữu đã rất tinh tế khi dùng câu thơ này để miêu tả cái tôi của chàng thanh niên 19 tuổi đang đắn đo giữa cuộc đời: Đứng giữa hai dòng nước, đồng thời thực hiện lý tưởng cách mạng. Ánh sáng lý tưởng đã chiếu rọi vào tâm hồn trẻ thơ, làm bùng nổ một thế giới màu sắc, sức sống và tươi vui. Cuộc gặp gỡ lý tưởng đã dẫn đến sự thay đổi căn bản trong mối quan hệ giữa con người với toàn thế giới, mang lại sự gắn bó ngàn năm của những con người đã dày công tạo thành sức mạnh vĩ đại của cách mạng. Sự gặp gỡ lí tưởng còn tạo nên một cái tôi trữ tình mới trong thơ: cái tôi ý thức sâu sắc, đồng thời cũng là cái tôi gắn bó với nhiều người, giữa nhiều người. Bản thân đó tham gia cộng đồng khi nó thấy:
Mặt trời chân lí chói qua tim.
Mặt trời – là biện pháp tu từ ẩn dụ, để soi rọi ánh sáng lý tưởng cách mạng, mặt trời ấy đủ sức và là ánh sáng chân lý soi sáng biết bao con người, những chiến sĩ trẻ, những trí thức trẻ chưa giác ngộ. Chỉ mặt trời ấy thôi cũng đủ để chân lý vĩnh cửu soi sáng bao con đường, soi sáng mọi ngóc ngách trong tim.
Niềm vui tràn trề của một tâm hồn hòa cùng niềm vui của cả một thế hệ thanh niên cách mạng cũng tạo nên một niềm say mê ngây ngất. Trong Hi Vọng, Tố Hữu viết:
Ôi vui quá! Rộn ràng trên vạn nẻo
Bốn phương trời vào theo dấu muôn chân
Cũng như tôi, tất cả tuổi đương xuân
Chen bước nhẹ trong giỏ dầy ánh sáng.
Tố Hữu đã bộc lộ một niềm xúc động, một niềm tin vào tương lai: Người thanh niên cách mạng cảm thấy mình:
Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim
Tâm hồn của cái tôi trữ tình lúc này đã được mở rộng để đón nhận những chân lý tuyệt vời mà Đảng đã mang lại, những hương vị tuyệt vời của cuộc sống đang háo hức hân hoan trong một niềm vui mới, niềm vui của cuộc đời, niềm vui khi Đảng dẫn đường. Tố Hữu dùng biện pháp so sánh vì tâm hồn tôi lúc này như một vườn hoa cỏ – có cả hương thơm và tiếng chim hót líu lo. Hương vị ngọt ngào của cuộc sống hiện thực đã phai nhạt trong suy nghĩ của người thanh niên cách mạng, niềm tin của người thanh niên cách mạng tuy nhuốm màu lý tưởng nhưng rất chân thành, trong sáng và có tấm lòng sắt đá.
Từ đó cho thấy nhiệt huyết mãnh liệt của người lính trẻ, của một cái tôi trữ tình mà lúc đầu còn bị vùi dập bởi những lo toan, bộn bề của cuộc sống. Song bắt gặp lý tưởng cách mạng. Bài thơ là tiếng reo vui của con người đối với cuộc sống, niềm tin vào tương lai tươi sáng vinh quang, vào chân lý của cách mạng.
2.2. Bài mẫu 2 – Những bài cảm nhận Từ ấy hay nhất:
Nói đến nhà thơ trữ tình chính trị hàng đầu của thơ ca Việt Nam, ai cũng biết Tố Hữu. Người là nhà văn lớn, nhà thơ lớn của dân tộc, nhà văn xuất sắc của cách mạng Việt Nam. Thơ ông thể hiện cái lý lớn của cuộc đời, cái tình lớn và niềm vui lớn của người cách mạng. Đặc biệt, thơ ông đi sâu vào đời sống chính trị của đất nước đến những tâm tư, tình cảm, hoạt động cách mạng của chính ông. Một trong những bài thơ thể hiện rõ nhất cuộc đời hoạt động cách mạng của Người là bài thơ: Tứ ấy.
“Từ ấy” là một bài thơ rất hay, đặc biệt bởi đây là bài thơ đánh dấu cuộc đời hoạt động cách mạng của nhà thơ. Tháng 7 năm 1938, Tố Hữu được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương. Ghi lại kỉ niệm đáng nhớ ấy với niềm xúc động và suy tư sâu sắc, Tố Hữu đã viết “Từ ấy”. Bài thơ nằm trong phần “Máu lửa” của tập “Từ ấy”. Bài thơ là tâm nguyện của người thanh niên yêu nước, giác ngộ lý tưởng cộng sản. Diễn biến tâm trạng thất thường của nhà thơ được thể hiện sinh động bằng những hình ảnh trong sáng, ngôn ngữ tu từ, du dương.
“Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lí chói qua tim”
Đó là khoảnh khắc anh nhận ra chân lý vĩ đại của cuộc đời, khoảnh khắc “Mặt trời chân lý chiếu qua tim”. Thấy được lẽ sống, lí tưởng cách mạng soi sáng, soi đường, soi sáng tâm hồn nhà thơ. Bằng những hình ảnh ẩn dụ: nắng hè, nắng chân lý, xuyên thấu tim gan. Tố Hữu khẳng định một lý tưởng cách mạng: Đảng là mặt trời chân lý, soi sáng chân lý và lẽ phải, soi đường đưa cả dân tộc thoát khỏi ách nô lệ. Giống như mặt trời của thiên nhiên, thiên nhiên ban sự sống, ánh sáng và hơi ấm cho vạn vật. Bên cạnh đó, sử dụng động từ mạnh: xối xả, trừng phạt. Tác giả muốn nhấn mạnh một điều rằng ánh sáng cách mạng là ánh sáng của chân lý, thức tỉnh lòng yêu nước nồng nàn trong trái tim mỗi con người Việt Nam.
“Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim”
Chính khoảnh khắc bắt gặp lý tưởng cách mạng cũng là khoảnh khắc của hương thơm và ánh sáng. Tố Hữu chấp nhận những lý tưởng như cỏ cây, hoa lá, ánh sáng mặt trời. Trong lúc loay hoay đi tìm chân lý của cuộc đời, tác giả đã bắt gặp ánh sáng cách mạng. Được giác ngộ lí tưởng cao đẹp của Đảng, tác giả tràn đầy sức sống, yêu đời, yêu người. Và nó cũng làm cho tâm hồn nhà thơ thêm vững vàng, tràn đầy niềm tin với tâm trạng say sưa, bâng khuâng, rộn ràng của một trái tim nhiệt thành.
Bên cạnh đó, tác giả còn khéo léo sử dụng ngôn ngữ dân tộc. Bằng cách sử dụng chứng mất ngôn ngữ, giọng điệu trở nên nghiêm túc. Cách ngắt nhịp trong bài để tạo nhạc: Từ ấy/ trong tôi/ bừng nắng hạ… làm cho lời ca thêm đẹp, thể hiện đúng tâm trạng của nhà thơ:
“Tôi buộc hồn tôi với mọi người
Để tình trang trải với trăm nơi
Để hồn tôi với bao hồn khổ
Gần gũi nhau thêm mạnh khối đời”
Khổ thơ thứ hai thể hiện rõ nhất cái tôi trữ tình. Đó là cái tôi mang giai cấp của thời đại, đại diện cho dân tộc. “Tôi buộc hồn tôi với mọi người” là sự hòa hợp giữa bản ngã và cái tôi, giữa cá nhân và tập thể, từ đó mở lòng và đồng cảm với mọi người xung quanh. Từ đó tạo nên sự đoàn kết và sức mạnh tập thể. Đặc biệt là nhân dân lao động nắm tay nhau đoàn kết vượt qua mọi khó khăn, gian khổ
“Tôi đã là con của vạn nhà
Là em của vạn kiếp phôi pha
Là anh của vạn đầu em nhỏ
Không áo cơm cù bất cù bơ…”
Đoạn cuối xuất hiện như một lời khẳng định, nhấn mạnh tình cảm gia đình thân thiết, đầm ấm. Đó là đại gia đình của nhân dân lao động. Trong đó tác giả là người con, người anh, người chị của đại gia đình ấy. Trái tim của tác giả đã hòa vào trái tim của đại gia đình dân tộc. Thấu hiểu và sẻ chia tấm lòng ấy thật tình cảm và chân thành. Từ đó ta thấy được sự căm phẫn của nhà thơ trước cuộc đời bất công. Tác giả thương cảm cho số phận của những “vạn kiếp phôi pha”, của những đứa trẻ không quần áo không mảnh vải che thân “và cù bất cù bơ…”. Tố Hữu đã mở lòng đón nhận nỗi khổ đau của nhân dân, nhân dân lao động cũng chân thành đón nhận những người thân yêu của mình. Câu “Không áo cơm cù bất cù bơ” bỏ đi ba dấu chấm lửng như mở rộng tấm lòng tác giả, mở rộng tấm lòng với bao tâm hồn đau khổ. Bài thơ rất đặc sắc không chỉ về ý thơ mà còn về tứ tuyệt. Tác giả sử dụng thể thơ truyền thống, sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, nhạc điệu để làm nổi bật tâm trạng của nhà thơ.
Đó là tâm nguyện của một người thanh niên yêu nước, được giác ngộ lý tưởng cách mạng của Đảng và Bác Hồ. Đồng thời cũng là mong muốn gắn bó với người lao động cần cù. Và bài thơ cũng là điểm xuất phát cho cuộc đời hoạt động cách mạng của Tố Hữu. Với chất thơ giàu cảm xúc, suy nghĩ theo lí tưởng cách mạng. Đó là chất lãng mạn của thơ ca Việt Nam.
3. Những bài cảm nhận Từ ấy đạt điểm cao nhất:
Tố Hữu là nhà thơ lớn của thời đại chúng ta. Với ông, con đường cách mạng cũng là con đường thơ ca. Năm 1938, ở tuổi 18, nhà thơ vinh dự trở thành người chiến sĩ cộng sản của Đảng. Bài thơ “Từ ấy” như một tiếng reo vui thể hiện niềm tự hào, vui sướng của người thanh niên sinh viên yêu nước khi bắt gặp ánh sáng của chủ nghĩa Mác-Lênin.
Bài thơ được viết bằng thể thất ngôn ca ngợi lí tưởng cách mạng và được đặt tên là tình yêu giai cấp của người lính trẻ.
Khổ thơ mở đầu như một khúc ca tha thiết, câu thơ tràn đầy ánh sáng:
“Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lí chói qua tim
Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim”.
“Từ ấy”, tức là từ lúc ấy (9-1938), nhà thơ hân hoan đón nhận “Mặt trời chân lý chiếu qua tim”. Giữa những năm tháng tủi nhục làm nô lệ, người lính trẻ cảm nhận được “nắng hè” đang hồi sinh. “Mặt trời chân lý” là một ẩn dụ rất sáng tạo về ánh sáng của chủ nghĩa Mác-Lênin. Lý tưởng cách mạng, lý tưởng cộng sản soi sáng nhận thức, mở mang trí tuệ và tâm hồn, làm cho cuộc sống muôn màu, ý nghĩa. Trái tim của “tôi” và con đường cách mạng của “nắng hè” rực rỡ và ấm áp. Trái tim “tôi” có “Mặt trời chân lý chiếu rọi”. Ánh sáng chủ nghĩa Mác-Lênin soi vào tâm hồn. Dưới ánh sáng lý tưởng, tâm hồn “đẹp đẽ, tràn đầy sức sống như vườn xuân đầy hoa”, thơm ngát, rộn rã tiếng chim hót. Để tạo nên những hình ảnh ẩn dụ, so sánh, Tố Hữu đã lựa chọn một số từ ngữ có giá trị gợi và biểu cảm độc đáo (trong sáng, tươi tắn, táo bạo, sôi nổi) để ca ngợi lí tưởng.
“Khi ta đã say mùi hương chân lí
Đời đắng cay không một chút ngọt bùi
Đời đau buồn không một tiếng cười vui
Đời đen tối phải đi tìm ánh sáng”
(“Như những con tàu” – 1938)
Có thể nói Tố Hữu là nhà thơ hay nhất viết về lí tưởng cách mạng bằng một phong cách lãng mạn đẹp đẽ. Ánh sáng chủ nghĩa Mác-Lênin thật huyền diệu. “Đảng đã cho tôi một trái tim trong sáng” (Aragon – Pháp). Yêu nước mà bắt gặp cộng sản. Chủ nghĩa cộng sản đã giác ngộ tình yêu giai cấp. Khổ thơ thứ hai nói lên sự gắn bó với con người”, “trăm bề, “với bao tâm hồn đau khổ” với giai cấp” và những người dân lao động nghèo khổ bị đế quốc, phong kiến bóc lột, áp bức nhân dân “, thể hiện tình cảm gắn bó thiết tha với giai cấp công nhân, với “đời sống” – tình đoàn kết công nông:
“Tôi buộc lòng tôi với mọi người
Để tình trang trải với trăm nơi
Để hồn tôi vời bao hồn khổ
Gần gũi nhau thêm mạnh khối đời”.
Người chiến sĩ trẻ, người thanh niên cộng sản trên con đường cách mạng quyết tâm chiến đấu, hy sinh để thực hiện lý tưởng cao đẹp đã ý thức sâu sắc về tình giai cấp: “gần nhau cho đời thêm bền”.
Hơn bao giờ hết, cái tôi đã hợp nhất với cái tôi lớn hơn. Thân mật và yêu thương, tự giác và tự nguyện, nhiều và lớn: “em của vạn nhà”, “từ vạn” được lặp lại ba lần khiến cho lời nguện ước thật chân thành và sâu sắc:
“Tôi đã là con của vạn nhà
Là em của vạn kiếp phôi pha
Là anh của vạn đầu em nhỏ
Không áo cơm cù bất cù bơ”.
Nhà thơ đã có một cách nói rất truyền cảm về tình giai cấp, tình đồng bào. Tấm lòng nhân hậu của người cộng sản tỏa sáng dưới “mặt trời chân lý”, dưới ánh sáng của niềm tin, ánh sáng của Cách mạng.
Tố Hữu đã sáng tạo nên những vần thơ giàu hình tượng, giàu nhạc điệu ca ngợi lí tưởng cách mạng, tình yêu giai cấp, nhân dân. Tình cảm cao quý ấy được thể hiện một cách chân thành, nồng nàn. “Từ ấy” là tiếng nói của một hồn thơ trẻ trung, cao đẹp đã trở thành khúc hát của hàng triệu người hướng về Đảng, về Cách mạng. Đọc “Từ ấy” ta cảm nhận sâu sắc hơn tâm sự của Tố Hữu: “Lòng tôi sung sướng vô cùng khi cảm nhận được ánh sáng của chủ nghĩa Mác-Lênin soi vào tâm hồn non nớt của mình”.
