SKKN Một số biện pháp làm giàu vốn từ cho học sinh lớp 2 thông qua phân môn Luyện từ và câu

Mục tiêu quan trọng của chương trình Tiếng Việt tiểu học là dạy cho học sinh một công cụ để giao tiếp và học tập. Nhưng để sử dụng Tiếng Việt như một công cụ giao tiếp và học tập thì trước hết học sinh phải nắm được vốn từ tiếng Việt. Từ là đơn vị cơ bản của hệ thống ngôn ngữ, nếu không làm chủ được vốn từ của một ngôn ngữ thì không thể sử dụng được ngôn ngữ đó để học tập cũng như trong giao tiếp. Ngoài ra, vốn từ ngữ của một người càng giàu bao nhiêu thì khả năng diễn đạt của người đó càng chính xác và tinh tế bấy nhiêu. Vì vậy, làm giàu vốn từ cho học sinh là việc làm rất quan trọng và cần thiết.

Mặt khác, với học sinh tiểu học, vốn từ mà các em có được chủ yếu dựa trên kinh nghiệm sống và cách hiểu tự nhiên còn nhiều hạn chế. Đa số các em chỉ mới hiểu được một số nét nghĩa của từ hoặc chỉ nắm nghĩa một cách chung chung chứ chưa đầy đủ và chưa chính xác. Đặc biệt, khả năng vận dụng các từ đã học vào giao tiếp và học tập còn nhiều hạn chế, học sinh còn gặp khó khăn và bị lúng túng trong việc tìm từ và sử dụng từ. Làm giàu vốn từ cho học sinh ngoài việc cung cấp thêm các từ mới, giúp học sinh hiểu nghĩa của từ còn tạo tính thường trực của từ nhằm nâng cao khả năng lựa chọn và sử dụng từ của học sinh khi học các môn học nói riêng và trong cuộc sống nói chung. .

Thế nhưng việc học luyện từ và câu ở trường tiểu học, đặc biệt ở học sinh lớp 2 (là lớp đầu tiên làm quen và học phân môn này) thì thật không dễ chút nào. Qua thực tế giảng dạy nhiều năm, tôi nhận thấy nhiều giáo viên chưa chú trọng việc làm giàu vốn từ cho học sinh. Mặt khác, một số giáo viên chưa có sự sáng tạo về phương pháp dạy học luyện từ và câu cũng như là vận dụng linh hoạt các hình thức dạy học hiện đại để làm giàu vốn từ cho các em. Còn về phía học sinh, vốn từ của các em còn rất ít, kỹ năng diễn đạt còn hạn chế, các em đọc còn chưa lưu loát vì vậy ít nhiều làm giảm khả năng tìm từ đúng, đặt câu đúng, câu hay, diễn đạt bằng lời nói. Dẫn đến các em thiếu tính mạnh dạn, tính tự tin trong học tập và giao tiếp. Một số em chưa chăm chỉ học tập, chưa hứng thú tham gia vào giờ học Luyện từ và câu. Khả năng phân tích cấu trúc và vận dụng bài học vào thực tiễn còn hạn chế. Mặt khác, ta biết rằng tư duy của các em học sinh lớp 2 là tư duy cụ thể, mang tính hình thức bằng cách dựa vào đặc điểm trực quan của những đối tượng và hiện tượng cụ thể. Do đó việc dạy luyện từ và câu ở lớp 2 chủ yếu phải sử dụng đồ dùng trực quan để có cơ sở hình thành kiến thức cho các em. Để làm giàu vốn từ cho các em như thế nào cho có hiệu quả? Đó là điều mà tôi luôn luôn trăn trở. Vì vậy, tôi đã mạnh dạn chọn, nghiên cứu và viết giải pháp hữu ích “ Một số biện pháp làm giàu vốn từ cho học sinh lớp 2 thông qua phân môn Luyện từ và câu” này.