Đặng Thai Mai: Tiểu sử, cuộc đời cùng những tác phẩm nổi bật
1. Sơ lược về tiểu sử của GS. Đặng Thai Mai
Đặng Thai Mai (1902 – 1984) sinh ra và lớn lên ở huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An trong một gia đình nho giáo có truyền thống hiếu học. Cha ông tên Đặng Nguyên Cẩn, là người có học thức uyên thâm từng đỗ phó bảng.
2. Sự nghiệp của Đặng Thai Mai
Đặng Thai Mai là Bộ trưởng Bộ giáo dục Việt Nam (tháng 3/1946 – 11/1946) kiêm Viện trưởng Viện Văn học Việt Nam (1960). Ông cũng là một nhà giáo, nhà văn nổi tiếng trong lịch sử.
3. Giáo sư Đặng Thai Mai – Bố vợ của ba vị tướng
Đặng Thai Mai là bố vợ của ba vị tướng nổi tiếng trong lịch sử là Trần Văn Trà, Văn Tiến Dũng và Nguyễn Hữu An. Ông cũng là cố vấn văn hóa cho Đảng cộng sản Việt Nam.
4. Các giải thưởng nhà nước trao tặng GS. Đặng Thai Mai
Trong sự nghiệp của mình, GS. Đặng Thai Mai đã nhận được nhiều giải thưởng nhà nước, bao gồm Huân chương Lao động hạng Nhất (1982) và danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú (1980).
5. Các tác phẩm nổi bật
5.1. Văn hóa khái luận
Tác phẩm “Văn hóa khái luận” của Đặng Thai Mai là một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của ông, đề cập đến vấn đề văn hóa và tầm quan trọng của nó đối với phát triển xã hội.
5.2. Chủ nghĩa nhân văn dưới thời kỳ văn hóa Phục Hưng
Trong tác phẩm “Chủ nghĩa nhân văn dưới thời kỳ văn hóa Phục Hưng”, GS. Đặng Thai Mai đã thảo luận về tầm quan trọng của nhân văn và đạo đ
Đặng Thai Mai: Tiểu sử, cuộc đời cùng những tác phẩm nổi bật
Đặng Thai Mai Thời thơ ấu và thời học trò
Cha ông tham gia vào phong trào Duy Tân ở Trung Kỳ cùng với cách nhà cách mạng lúc bấy giờ: Phan Chu Trinh, Phan Bội Châu, Huỳnh Thúc Kháng, Ngô Đức Kế. Phong trào bị thực dân Pháp đàn áp, Đặng Nguyên Cẩn cùng các nhà yêu nước bị đày đi Côn Đảo. Cha bị bắt, ông về sống bên nội và được bà nội chăm sóc từ năm lên 6 tuổi (1908).
Thừa hưởng sự giáo dục, vốn tri thức từ hai bên gia đình nội ngoại, ngay từ nhỏ ông đã thể hiện sự siêng năng hiếu học của mình. Ông chăm chỉ học chữ Hán, chữ Quốc ngữ theo chương trình Đông Kinh nghĩa thục.
Thời tiểu học và trung học GS. Đặng Thai Mai theo học ở trường chính quy tại thành phố Vinh (1917-1924). Ngay từ những ngày còn thơ bé, ông đã thể hiện sự hiểu biết sâu rộng của mình. Có lẽ tất cả sự hiếu học mà ông có là được thừa hưởng từ gia đình đặc biệt là cha ông. Khi Đặng Nguyên Cần đi đày ở Côn Đảo tất cả tù nhân ở đây coi cha ông như một bậc thầy về tri thức ở mọi lĩnh vực. Họ sẵn sàng làm mọi việc để được nghe cụ giảng.
Đóng góp văn học
Đặng Thai Mai là một nhà văn, nhà phê bình văn học, nhà nghiên cứu nổi tiếng của Việt Nam. Ông đã để lại nhiều tác phẩm văn học có giá trị như “Cánh đồng bất tận”, “Những bước chân trên cát”, “Đường hoa ngày Tết”. Ngoài ra, ông cũng là một nhà phê bình văn học tài ba, các bài viết của ông luôn đầy triết lý, sâu sắc, có ảnh hưởng sâu rộng đ
Sự nghiệp của Đặng Thai Mai
Từng lời nói của cụ, lý lẽ của cụ đã được Đặng Thai Mai tiếp thu, học hỏi biến nó thành của riêng mình. Sớm đã chịu cảnh bị thực dân Pháp đàn áp, lớn lên chàng thanh niên ấy đã hăng hái tham gia các phong trào cách mạng. Tiểu sử của ông gắn liền với từng giai đoạn của lịch sử nước nhà.
Năm 1925 – 1928: Tham gia phong trào Đảng Tân Việt và công tác giáo dục
Năm 1925, ông gia nhập Đảng Tân Việt và tham gia phong trào đòi thả Phan Bội Châu, truy điệu Phan Châu Trinh. Năm 1928, Sau khi tốt nghiệp trường cao đẳng Đông Dương, Đặng Thai Mai trở thành giáo sư trường Quốc Học Huế. Một năm sau, khi Đảng Tân Việt tan rã, GS bị xử một năm tù. Ra tù, ông về dạy học tại Huế một thời gian.
Năm 1930 – 1939: Tham gia phong trào cách mạng và sáng tác
Năm 1930, ông lại bị bắt giam 3 năm vì tham gia phong trào Cứu tế đỏ. Năm 1932, ông được thả ra và đến dạy học, sinh sống tại Gia Long, Hà Nội. Năm 1935, Đặng Thai Mai với Phan Thanh, Hoàng Minh Giám, Võ Nguyên Giáp… thành lập trường tư thục Thăng Long. Năm 1935, ông cùng những người bạn tiếp tục lập ra Hội truyền bá chữ Quốc ngữ. Trong giai đoạn 1936-1939, ông bắt đầu đặt bút vào viết báo và sáng tác một số truyện ngắn bằng tiếng Pháp.
Đặng Thai Mai – Nhà văn, nhà giáo, và chính trị gia
Là người theo chủ nghĩa dân tộc, yêu nước và nhân văn thế nhưng ông đã chuyển sang chủ nghĩa Cộng Sản một cách dễ dàng như bao anh em bạn bè khác. Ông tham gia phong trào mặt trận bình dân, tham gia sáng lập một số tổ chức. Năm 1939, ông ứng cử vào Viện dân biểu Trung Kỳ. Sau thời gian đó những tác phẩm của GS lần lượt ra đời. Năm 1944: ông viết cuốn văn học khái luận và công trình Lỗ Tấn và tạp văn Trung Quốc. Sau cách mạng tháng 8 năm 1945, ông giảng dạy ở một số trường Đại học và nghiên cứu phê bình văn học. Trong quá trình hoạt động cách mạng, ông tham gia và giữ nhiều chức vụ quan trọng tại các cơ quan nhà nước. Đặng Thai Mai được cử vào ủy ban dự thảo Hiến pháp do Hồ Chí Minh làm chủ tịch. Đồng thời là đại biểu Quốc hội các khóa I, II, III, IV, và V.
Các chức vụ ông giữ trong lịch sử Việt Nam
- Chủ tịch Ủy ban kháng chiến ở Thanh Hóa (1947-1948)
- Bộ trưởng Bộ giáo dục trong Chính phủ Liên hiệp (1946-1947)
- Hội trưởng Hội Văn hóa Việt Nam (1948)
- Giám đốc Sở Giáo Dục liên khu VI (1950-1953)
- Viện trưởng Viện Văn học (1959-1976)
- Chủ tịch Hội liên hiệp Văn học nghệ thuật Việt Nam (1957)
Đóng góp của GS Đặng Thai Mai cho nền văn học Việt Nam
Dù bận rộn ở nhiều công việc khác nhau, thế nhưng GS vẫn dành thời gian cho công việc nghiên cứu và viết của mình.
Ban đầu, ông không hề có ý định viết văn, tuy nhiên vì sự bức xúc với thực trạng xã hội lúc bấy giờ nên ông đã cầm bút để tố cáo, lên án bọn thực dân Pháp và tuyên truyền cho cách mạng. Trong sự nghiệp viết lách của mình, ông đã để lại cho nhân loại 14 đầu sách. Hầu hết các tác phẩm đều thuộc dạng nghiên cứu và phổ biến tri thức. Những công trình được ra mắt của Đặng Thai Mai từ nhỏ đến lớn đều là những dấu mốc hình thành và phát triển của ngành nghiên cứu văn học nước nhà.
Phong cách và đóng góp của Đặng Thai Mai
Có thể khẳng định rằng: Phong cách, con người của vị giáo sư tài ba này là sự kết tinh, hội tụ của nhiều nền văn hóa khác nhau. Ông hiểu và tường tận gốc rễ nền văn hóa phương Đông, phương Tây. Văn phong của Đặng Thai Mai có nét lịch lãm, uyên thâm thể hiện sự từng trải ở một nhà nghiên cứu.
Những người thân thiết bên cạnh ông cho hay: Ông là một con người có lối sống giản dị, thân thiện dễ gần. Thế nhưng trong công việc Đặng Thai Mai lại thể hiện là một con người vô cùng nghiêm túc, miệt mài. Ở con người vị giáo sư ấy, vừa mang nét thâm trầm của nhà bác học phương Đông lại có chút hài hước của người Phương Tây.