Ý nghĩa sâu sắc của câu thành ngữ ‘Nhàn cư vi bất thiện’

1. ‘Nhàn cư vi bất thiện’ nghĩa là gì?

Cuộc sống của mỗi con người có ý nghĩa hay không đều do bạn thân họ quyết định. Tuy nhiên, cuộc sống sẽ trở nên ý nghĩa và tươi đẹp hơn nếu bạn chăm chỉ lao động cũng như làm việc để hướng tới cái thiện.

Nếu bạn chọn một lối sống nhàn rỗi, lười biếng, không chịu làm gì thì sẽ dẫn đến một cuộc đời vô nghĩa. Như ông cha ta đã có câu thành ngữ để răn dạy thế hệ sau: “Nhàn cư vi bất thiện”. Vậy “Nhàn cư vi bất thiện” nghĩa là gì, chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu.

“Nhàn” là rảnh rỗi, có ít hoặc không có việc gì để làm, để suy nghĩ. “Cư” nghĩa là ở, hay cư trú. “Nhàn cư” ở đây là trạng thái không có việc làm chứ không phải là cuộc sống an nhàn giống như các nhà thơ ngày trước thường bỏ trốn quan trường mà trở về quê hoặc lên núi ở ẩn. “Vi bất thiện” nghĩa là trở thành không tốt đẹp, không đức hạnh.

Như cách giải nghĩa ở trên ta có thể hiểu “Nhàn cư vi bất thiện” nghĩa là nếu con người ta luôn lựa chọn sự nhàn rỗi, lười biếng, không chịu làm gì thì sẽ dễ dẫn đến các hành động sai lầm, sai trái, thói hư tật xấu làm ảnh hưởng tiêu cực đến xã hội.

2. “Nhàn cư vi bất thiện” trong cuộc sống hiện đại

Ngày nay, các bạn trẻ nhàn rỗi, không có việc gì làm hoặc không chịu làm rất dễ sa đà vào những tệ nạn xã hội như hút chích, lô đề, rượu chè… Trường hợp những bạn học sinh, sinh viên không học tập chăm chỉ, chỉ nghĩ tới vui chơi, giải trí… dần sa đà vào những thói xấu cũng là một trong những ví dụ điển hình của “Nhàn cư vi bất thiện”.

Một số ví dụ khác như phụ nữ không có việc làm sẽ dễ ngồi “buôn dưa lê” kể chuyện xấu, gây hiềm khích với hàng xóm láng giềng. Đàn ông không chịu lao động, rảnh rỗi quá mức sẽ dễ tìm đến các thói xấu như cờ bạc, rượu chè thậm chí là đánh mắng vợ con. Đó chính là kết quả của việc không chịu lao động, làm việc từ đó sinh ra những thói hư tật xấu gây ảnh hưởng đến cả bản thân lẫn mọi người và xã hội.

Ai cũng thích “nhàn cư” để hưởng thụ, tuy nhiên cần phải có chừng mực. Nếu bạn còn trẻ thì càng phải làm việc cống hiến để khi về già bạn có thể thoải mái hưởng thụ, sống một cuộc sống vui vẻ không muộn phiền, lo nghĩ.

Những người sinh ra không được may mắn như người bình thường họ bị khuyết tật cơ thể nhưng vẫn lao động bằng nhiều cách để không trở thành gánh nặng của xã hội, để hướng tới một cuộc sống tốt đẹp hơn Vì vậy, không có lý do gì mà những người khỏe mạnh, có khả năng lao động như chúng ta lại không thể làm một việc tử tế có ý nghĩa bản thân, cho cuộc sống.

Có rất nhiều người sống buông thả và nghĩ rằng điều đó không ảnh hưởng đến ai. Song, đó chính là một suy nghĩ thụt lùi, tạo nên tư tưởng sai lầm đúng như câu nói “Nhàn cư vi bất thiện”. Vậy làm sao để thay đổi được suy nghĩ lệch lạc đó?

Phần lớn vẫn là bản thân mỗi người phải tự rèn luyện, học tập, thay đổi, nỗ lực vươn lên trong cuộc sống. Ngay cả khi nhàn hạ chúng ta cũng không nên nghĩ hay làm những việc sai trái. Thay vào đó, hãy tìm cách giải quyết vấn đề vì dù có thất bại bạn cũng không hổ thẹn với bản thân lại có thêm nhiều kinh nghiệm, bài học để đến gần hơn với thành công.

Nhìn chung, “Nhàn cư vi bất thiện” là câu thành ngữ đầy ý nghĩa về cuộc sống mà bất cứ ai cũng nên “nằm lòng”. Muốn sống đẹp, sống có ý nghĩa và có giá trị đồng thời tránh xa những thói hư tật xấu, bạn hãy ghi nhớ.

Xem thêm: Lời dạy quý báu của cha ông ta qua câu thành ngữ ‘há miệng chờ sung’

3. Nhàn cư vi bất thiện tiếng Anh là gì?

Trong tiếng anh “Nhàn cư vi bất thiện” có thể được diễn đạt qua câu nói: “Doing nothing is doing ill.”

Xem thêm: 122 câu thành ngữ hay về cuộc sống mà bạn dùng hằng ngày

4. Những câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ phê phán thói lười biếng

Ngoài “Nhàn cư vi bất thiện”, ông cha ta còn phê phán thói lười biếng, “ăn sẵn”, không chịu làm lụng… qua những câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ sau:

1. Sáng tai họ, điếc tai cày.
2. Ngồi dưng ăn hoang, mỏ vàng cũng cạn.
3. Cưỡi trâu ra, cột trâu đánh đáo Cưỡi trâu về, nói láo trâu no.
4. Ăn ở trần, mần mặc áo.
5. Khi ăn thì sấn cổ vào Khi làm cả thảy xé rào chạy khan.
6. Ôm cây đợi thỏ.
7. Được bữa nào xào bữa ấy Bữa nào không thấy đắp chiếu nằm không.
8. Lánh nặng tìm nhẹ.
9. Da đen, khu đỏ lắm ló lắm tiền Da trắng, khu trắng chỉ phiền vợ con.
10. Nhịn đói nằm co còn hơn ăn no vác nặng.
11. Người ăn thì có, người mó thì không.
12. Lưng dài vai mập ba gang Ăn nhai nửa miệng: khô khan chai lười.
13. Mặt mày sáng sủa như sao Ngồi không ăn bám biết bao cho vừa.

1. Nhà anh có một cây chanh Nó chửa ra cành, nó đã ra hoa Nhà anh có một mụ già Thổi cơm, nấu nước, quét nhà chẳng nên. Ăn cỗ thì đòi mâm trên Mâm son bát sứ đưa lên hầu bà Ăn rồi bà chết giữa nhà Gọi con gọi cháu, dắt bà đi chôn Có chết thì chôn cho sâu Để hai con mắt coi trâu coi bò Có chôn thì chôn cho xa Đừng chôn gần nhà bà về bà nhát trẻ con.
2. Anh ăn rồi lại anh nằm Làm cho thiếp phải quanh năm lo phiền Chẳng thà lấy chú lực điền Gạo bồ, thóc đống còn phiền nỗi chi.
3. Ngồi buồn nghĩ chuyện xưa nay Trai tài gái sắc sảo tày người xưa Đời nay ăn sớm ngủ trưa Ngồi lê đôi mách bỏ thưa việc nhà.
4. Lạ gì cái thói tiểu nhân Ăn bám buổi sáng, ăn bần buổi trưa.
5. Khoai lang củ sượng, củ trân Siêng ăn nhác mần mà lựa củ to.
6. Ve vẻ vè ve Nghe vè mụ nhác Không lo sương nác Chỉ biết ngồi ăn Ăn rồi lại ngủ Ngủ rồi lại ngồi Nước chảy bòng trôi Mỗi ngày qua bữa Luộc rau nhác rửa Uống nước nhác hâm .
7. Kẻ đi kiệu, người đánh cờ Kẻ thời đọc sách người xem thơ nói tuồng Chồng tôi trốn tránh luôn luôn Chuyện chi không nói giả tuồng đứa câm Nghĩ ra chuốc khổ vào thân Trách cho bà Nguyệt xe lầm mối tơ Tiếc công phu mấy đợi mấy chờ Sĩ nho không gặp, gặp đứa khờ làm chi Hay vầy tui chẳng có chồng chi Một mình ở vậy quy y lên chùa.
8. Số nghèo làm chẳng nên giàu Thức khuya dậy sớm cho đau xương sườn.
9. Lập vườn sao anh không sớm viếng tối thăm Để trâu bò gặm hết, mấy năm cho thành.
10. Ăn no rồi lại nằm khoèo Nghe giục trống chèo bế bụng đi xem Chẳng thèm ăn chả ăn nem Thèm no cơm tẻ, thèm xem hát chèo.
11. Ban ngày thì mải đi chơi Tối lặn mặt trời đổ thóc vào xay.
12. Học gì mà học Học chọc bát cơm Học đơm bát cháy Học cạy thủng nồi.
13. Cái cò cái vạc Cái nhác cái lười Rủ nhau đi chơi Ba nơi bốn chốn Hay trốn việc nhà La cà ruộng, hói Tối nằm nhịn đói Đất hỡi trời ơi! Cho tôi nắm xôi Không thời tôi chết.

Xem thêm: 775 câu thành ngữ, tục ngữ Việt Nam quý giá dạy bạn điều hay, lẽ phải trong cuộc sống

Dẫu biết rằng một cuộc sống an nhàn là điều chắc hẳn ai cũng mơ ước nhưng ngay cả khi chúng ta có đầy đủ về mọi mặt thì vẫn nên lao động và làm việc. Hy vọng qua bài viết này các bạn đã hiểu hơn về ý nghĩa của câu thành ngữ “Nhàn cư vi bất thiện”.

Sưu tầm

Nguồn ảnh: Internet